VIII.ÖZELLEŞTİRME VE YABANCI SERMAYE
Ülkemizin uluslararası sermayeden aldığı payın, gerek coğrafi
konumu gerekse potansiyelimizle karşılaştırıldığında çok düşük
düzeylerde kaldığı bilinmektedir. Buna rağmen, özellikle 2004-2008
yılları arasında özelleştirme ihaleleri sürecine yabancı sermayeli şirketler
yoğun ilgi göstermiştir. Dünyada yaşanan 2008 finansal krizinin de
etkisi ile ülkemize yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında
düşüşler görülmüş, bunun özelleştirmeler yoluyla sağlanan yabancı
sermaye girişlerine de menfi yönde yansımaları olmuştur. Genel amaçlı
yabancı sermaye girişleri ile paralellik arz eden özelleştirmeler yoluyla
gelen yabancı sermaye girişleri, genel eğilim doğrultusunda 2010 ve 2011
yıllarında düşük seyretmiştir.
Ülkemizin temel ekonomik sorunlarının çözümüne olumlu katkı
sağlayacak yatırım, üretim ve ihracat artışını destekleyecek, yeni teknoloji
ve uzmanlık getirecek olan yabancı sermayenin özelleştirmeler yolu ile
girişi ülkemizin gelişmesi ve üretim gücümüzün artmasına doğrudan
katkı sağlayacaktır.
Bu doğrultuda, özelleştirme uygulamalarında yerli, yabancı ayırımı
yapılmaksızın, gerekli ön yeterlilik ölçütlerine sahip her katılımcı eşit
şartlarda ihalelere iştirak edebilmektedir.
Özelleştirme uygulamaları ile kamu işletmelerinin sermayesindeki
kamu hissesinin tamamı veya bir kısmının yabancı sermayeli şirketlere
satış rakamları değerlendirildiğinde, 1986-2011 yılları arasında toplam
özelleştirmelerden %36’sı yabancı yatırımcı payını oluştururken, son
yıllarda yabancı ilgisinin zayıflaması ile 2015 yılı sonunda bu oran
%22’lere kadar düşmüştür.
1986-2015 yılları itibarıyla blok satış yöntemi ile özelleştirmeler yoluyla gelen yabancı sermaye tutarları (Milyon $)
Sağlanan yerli-yabancı sermaye ortaklı özelleştirmelerin toplamı
27.389 Milyon Dolar olup, bunun 18.393 Milyon Doları blok satış, 3.117
Milyon Doları varlık satışı, 5.879 Milyon Doları da Borsada hisse satışı
uygulamaları yolu ile gerçekleştirilmiştir.
27 Milyar 389 Milyon Dolarlık yerli-yabancı sermaye ortaklı
özelleştirme gelirinin yalnızca yabancı yatırımcılara düşen payı 19 Milyar
136 Milyon Dolar olup, bu tutar özelleştirmeler yoluyla doğrudan yabancı
sermaye girişi tutarını ifade etmektedir.
Bir kalemde en yüksek yabancı sermaye girişi, Türk Telekom’un
%55’inin 2005 yılında, 6 Milyar 550 Milyon Dolar bedelle Ojer
Telekomünikasyon AŞ’ne (Dubai / S.Arabistan / Ürdün / Lübnan) devri
ile sağlanmıştır.
Petkim Petrokimya Holding AŞ’nin %51,12’sinin, 2008’de Socar&Turcas
Petrokimya AŞ’ye toplam 2.040 Milyon Dolara satışı dolayısıyla
(Azerbaycan, Bahreyn) 1.043 Milyon Dolar (yabancı sermayedara düşen
pay), yine aynı yıl Tekel Sigara San.AŞ’ye ait 6 adet sigara fabrikasının
1.720 Milyon Dolar bedelle British&American Tobacco Tüt.Mam. AŞ’ne
(Hollanda) satışından da 1.720 Milyon Dolarlık yabancı sermaye girişi
gerçekleştirilmiştir.
2009 yılında Başkent Elektrik Dağıtım AŞ’nin özelleştirilmesinden
612,5 Milyon Dolar, 2013 yılında ise, Toroslar Elektrik Dağıtım AŞ’nin
devri ile 862 Milyon Dolar, İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım
AŞ’nin devrinden de 613 Milyon Dolar, yabancı sermaye girişi sağlanmıştır.
Ayrıca T.Halk Bankası AŞ.ne ait %25,62 hissenin 2007’de uluslararası
kurumsal yatırımcılara ilk arzından 1.289 Milyon Dolar, 2012 yılında
yapılan %19.14’lük ikinci halka arzdan da 2.016 Milyon Dolar olmak
üzere toplam 3.305 Milyon Dolar, ayrıca, 2008 yılında Türk Telekom’un
%9’unun uluslararası kurumsal yatırımcılara arz edilmesinden de 1.146
Milyon Dolar yabancı sermaye girişi olmuştur.
Ülkemizin uluslararası sermayeden aldığı payın, gerek coğrafi
konumu gerekse potansiyelimizle karşılaştırıldığında çok düşük
düzeylerde kaldığı bilinmektedir. Buna rağmen, özellikle 2004-2008
yılları arasında özelleştirme ihaleleri sürecine yabancı sermayeli şirketler
yoğun ilgi göstermiştir. Dünyada yaşanan 2008 finansal krizinin de
etkisi ile ülkemize yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında
düşüşler görülmüş, bunun özelleştirmeler yoluyla sağlanan yabancı
sermaye girişlerine de menfi yönde yansımaları olmuştur. Genel amaçlı
yabancı sermaye girişleri ile paralellik arz eden özelleştirmeler yoluyla
gelen yabancı sermaye girişleri, genel eğilim doğrultusunda 2010 ve 2011
yıllarında düşük seyretmiştir.
Ülkemizin temel ekonomik sorunlarının çözümüne olumlu katkı
sağlayacak yatırım, üretim ve ihracat artışını destekleyecek, yeni teknoloji
ve uzmanlık getirecek olan yabancı sermayenin özelleştirmeler yolu ile
girişi ülkemizin gelişmesi ve üretim gücümüzün artmasına doğrudan
katkı sağlayacaktır.
Bu doğrultuda, özelleştirme uygulamalarında yerli, yabancı ayırımı
yapılmaksızın, gerekli ön yeterlilik ölçütlerine sahip her katılımcı eşit
şartlarda ihalelere iştirak edebilmektedir.
Özelleştirme uygulamaları ile kamu işletmelerinin sermayesindeki
kamu hissesinin tamamı veya bir kısmının yabancı sermayeli şirketlere
satış rakamları değerlendirildiğinde, 1986-2011 yılları arasında toplam
özelleştirmelerden %36’sı yabancı yatırımcı payını oluştururken, son
yıllarda yabancı ilgisinin zayıflaması ile 2015 yılı sonunda bu oran
%22’lere kadar düşmüştür.
1986-2015 yılları itibarıyla blok satış yöntemi ile özelleştirmeler yoluyla gelen yabancı sermaye tutarları (Milyon $)
Sağlanan yerli-yabancı sermaye ortaklı özelleştirmelerin toplamı
27.389 Milyon Dolar olup, bunun 18.393 Milyon Doları blok satış, 3.117
Milyon Doları varlık satışı, 5.879 Milyon Doları da Borsada hisse satışı
uygulamaları yolu ile gerçekleştirilmiştir.
27 Milyar 389 Milyon Dolarlık yerli-yabancı sermaye ortaklı
özelleştirme gelirinin yalnızca yabancı yatırımcılara düşen payı 19 Milyar
136 Milyon Dolar olup, bu tutar özelleştirmeler yoluyla doğrudan yabancı
sermaye girişi tutarını ifade etmektedir.
Bir kalemde en yüksek yabancı sermaye girişi, Türk Telekom’un
%55’inin 2005 yılında, 6 Milyar 550 Milyon Dolar bedelle Ojer
Telekomünikasyon AŞ’ne (Dubai / S.Arabistan / Ürdün / Lübnan) devri
ile sağlanmıştır.
Petkim Petrokimya Holding AŞ’nin %51,12’sinin, 2008’de Socar&Turcas
Petrokimya AŞ’ye toplam 2.040 Milyon Dolara satışı dolayısıyla
(Azerbaycan, Bahreyn) 1.043 Milyon Dolar (yabancı sermayedara düşen
pay), yine aynı yıl Tekel Sigara San.AŞ’ye ait 6 adet sigara fabrikasının
1.720 Milyon Dolar bedelle British&American Tobacco Tüt.Mam. AŞ’ne
(Hollanda) satışından da 1.720 Milyon Dolarlık yabancı sermaye girişi
gerçekleştirilmiştir.
2009 yılında Başkent Elektrik Dağıtım AŞ’nin özelleştirilmesinden
612,5 Milyon Dolar, 2013 yılında ise, Toroslar Elektrik Dağıtım AŞ’nin
devri ile 862 Milyon Dolar, İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım
AŞ’nin devrinden de 613 Milyon Dolar, yabancı sermaye girişi sağlanmıştır.
Ayrıca T.Halk Bankası AŞ.ne ait %25,62 hissenin 2007’de uluslararası
kurumsal yatırımcılara ilk arzından 1.289 Milyon Dolar, 2012 yılında
yapılan %19.14’lük ikinci halka arzdan da 2.016 Milyon Dolar olmak
üzere toplam 3.305 Milyon Dolar, ayrıca, 2008 yılında Türk Telekom’un
%9’unun uluslararası kurumsal yatırımcılara arz edilmesinden de 1.146
Milyon Dolar yabancı sermaye girişi olmuştur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder