Sözleşmede yasak yok ya da sözleşmede onay var diye istenen her işte çalışabilinir mi?

İşçinin ikinci bir işte çalışması

Günümüz ekonomik koşullarında işçilerin ikinci bir işte çalışmaları yaygınlaşmış durumdadır. Özellikle asgari ücretin seviyesi göze alındığında, ihtiyaçların karşılanması için başka bir işte çalışılması bazen bir zaruret haline gelmektedir.

İş Kanunu ne diyor?

Böyle bir soruyla karşılaşan bir insan kaynakları uzmanının bakması gereken ilk yer İş Kanunudur. İkinci işte çalışmayla ilgili bir yasak olup olmadığına bakılmalıdır. Kanunda böyle bir yasak yoktur. Bu, ikinci bir işte çalışma konusunda takdirin işveren ile işçiye bırakıldığını gösterir.

İş Sözleşmesine dikkat!

İş Kanununda buna ilişkin bir hüküm olmadığına göre belirleyici olan iş sözleşmesi olacaktır. İş sözleşmesinde ikinci işte çalışma yasağı yoksa ya da buna izin verilmişse işçi ikinci bir işte çalışabilir. İş sözleşmesinde başka bir işte çalışma peşinen yasaklanmışsa işçi ikinci bir işte çalışamaz.

İkinci işte çalışmanın şartları

Sözleşmede yasak yok ya da sözleşmede onay var diye istenen her işte çalışılabilir mi? Elbette hayır. İşçinin ilk işinde verimini düşürecek, iş sağlığı ve güvenliği açısından risk doğurabilecek işlerde ikinci iş olarak çalışılamaz. Bu şartlar şu şekilde sıralanabilir. (Bu liste elbette genişletilebilir)

• İşçinin ikinci işteki çalışma süresiyle birlikte günlük çalışma süresi 11 saati aşıyorsa,
• İşçi hafta tatilinde çalışıyorsa,
• İşçinin diğer işvereni, mevcut işiyle direkt olarak rekabet halindeyse
• İşçinin bir yıllık fazla çalışma süresi toplamda 270 saati aşıyorsa,
• İşçinin yıllık izin yapamaması sonucu dinlenememesi halinde,

 Özetle işçinin ikinci çalışması asıl işini olumsuz etkiliyorsa ya da bu ikinci çalışma yüzünden İş Kanununun açık hükümlerine aykırılıklar meydana geliyorsa, bu durumu tespit eden işveren işçisinin iş akdini, tespit ettiğinden itibaren 6 iş günü içinde haklı nedenle derhal feshedebilir.

SONUÇ

• İş sözleşmesinde yasaklanmamışsa, işçi ikinci bir işte çalışabilir.
• İşçinin ikinci çalışması asıl işini olumsuz etkilememelidir ve ikinci çalışma nedeniyle İş Kanununun kesin hükümleri ihlal edilmemelidir.
• İşçinin ikinci çalışması ilk işini olumsuz etkilerse ya da İş Kanununa aykırılıklar meydana getirirse işveren, işçisinin sözleşmesini buna dayanarak haklı nedenle derhal feshedebilir.

NOT: İşçinin birden fazla işyerinde aynı anda işçi olarak çalışması durumunda her işyerinde ayrı ayrı sigortalanması şarttır. Örneğin ikinci işveren, ilk işyerinde zaten sigortasının yapıldığından yola çıkarak işçiye sigorta yaptırmamak gibi bir hata yapmamalıdır. Bunun SGK açısından büyük idari para cezası yaptırımları bulunmaktadır.