DÜNYADA MİLLETVEKİLLERİ MAAŞLAR

Dünya parlamentolarında parlamenterlerin aldığı maaşlar ve milletvekillerine sağlanan haklar

Almanya

Temsilciler Meclisi üyelerinin temel aylığı 5780 dolardır. Bu miktar vergiye tabi olup, ayrıca ödenen gider tazminatları vergiden muaftır. Üyeler için bir emeklilik düzenlemesi vardır.

Üyelere diplomatik pasaport verilir. Ayrıca sekretarya, danışmanlar, güvenlik önlemleri, resmi araçları Bonn bölgesinde ücretsiz kullanım hakkı, posta ve telefon ile seyahat ve taşıma hizmetleri sağlanır.

Avusturya

Parlamento üyelerinin ücretleriyle ilgili olarak 1997’de yürürlüğe giren düzenlemeye göre Temsilciler Meclisi üyelerinin aylıkları 7000 dolar civarında olup bunu yılda on dört defa alırlar. Bu miktar vergiye tabidir ve üyeler için özel bir emeklik düzenlemesi bulunmamaktadır. Bundesrat üyeleri (Üst Meclis) bu miktarın yarısını almaktadırlar. Milletvekillerine sekretarya, danışmanlar, posta ve telefon ile seyahat ve taşıma hizmetleri, Meclis Başkanlarına makam aracı sağlanır.

Belçika

Temsilciler Meclisi üyelerinin aylıkları Devlet Konseyi (En yüksek idari mahkeme hâkiminin başlangıç ücreti üzerinden hesaplanır)  Halen ayda vergiye tabi 5084 dolar’a karşılık gelmektedir. Giderler için ayda vergiden muaf 1423 dolar tazminat ödenir. Parlamento üyeleri kendi dönemlerinde grevden ayrıldığında ya da seçimlere katıldığı halde yeniden seçilmediğinde kendilerine vergiye tabi olarak, kıdemine, yani üye olarak görev yaptığı 12 ay bir yıl hesaplanarak karşılık gelen ücrete göre hesaplanan ve maksimum 2 yıllık ücret karşılığı olmak üzere bir miktar ödenir. Meclis başkanı ile birinci başkan vekili ve eski Meclis başkanlarına diplomatik pasaport, diğer milletvekillerine koruma düzenlemesi yapılmış pasaport verilir. Milletvekillerine sekretarya, danışmanlar, posta ve telefon, seyahat ve taşıma hizmetleri sağlanır.

Çek Cumhuriyeti

Parlamento üyesi 1900 dolar civarında aylığı yılda on üç defa alır. Milletvekillerine ait özel bir emeklilik sistemi bulunmamaktadır. Milletvekillerine sekretarya, danışmanlar, resmi konut, kanunla düzenlenen hallerde koruma görevlilileri, posta ve telefon ile seyahat ve taşıma hizmetleri sağlanır. Meclis Başkanı ve vekilleri ile komisyon başkanlarına ve parlamento grup başkanlarına makam aracı verilir.

Danimarka

Parlamentoda yeni çıkan yasa uyarınca parlamento üyelerine vergiye tabi olarak yılda 66 bin dolar ödenmektedir. Milletvekillerine resmi pasaport verilir. Belli görevlerdeki milletvekilleri diplomatik pasaport alabilir. Milletvekillerine sekretarya, danışmanlar, posta ve telefon ile seyahat ve taşıma hizmetleri sağlanır.

Ermenistan

Parlamento üyelerinin net aylığı 195 dolar civarındadır. Üyeler için özel bir emeklilik sistemi bulunmamaktadır. Parlamento üyelerine diplomatik pasaport verilir. Posta ve telefon hizmetleri ile seyahat ve taşıma hizmetleri sağlanır.

Estonya

Milletvekillerinin ücretleriyle ilgili düzenlemeler 1992 yılında yapılmış ve 1999 yılında gözden geçirilmiştir. Milletvekillerinin emekli aylıkları ile ilgili olmak üzere üç tür emekli aylığı vardır. Parlamento üyelerine diplomatik pasaport, sekretarya, danışmanlar, ikametleri başkent dışında ise resmi konut, posta ve telefon hizmetleri ile seyahat ve taşıma hizmetleri sağlanır.

Finlandiya

Parlamento üyelerinin ücretleri 1947 yılında çıkarılan yasaya dayalı olup devlet memurlarının ücretleriyle bağlantılıdır. Göreve başladığı tarihten itibaren ücretler değişiklik göstermektedir. Maaşlar 3000–5000 dolar arasında değişmektedir. Milletvekillerine hizmet sürelerinin uzunluğuna göre tatil ödeneği ödenir. Her milletvekilinin evinde ve ofisinde bir bilgisayar vardır ve bunlar devlete aittir. Ücretsiz seyahat, seyahat sigortası, görev sırasında sağlık hizmetleri hakları bulunmaktadır. Tam emekli maşına milletvekili olarak 15 yıl geçtikten sonra hak kazanır. Eski milletvekili olanlar parlamentoya seçildiklerinde o dönem sadece milletvekili maaşlarını alabilirler.

Fransa

Cetvel dışı denilen kategoride sınıflandırılmış devlet görevlileriyle uğraşan memurların aylıklarına göre temel aylık hesaplanmaktadır. Net 4648 dolardır. Sekretarya ve vekillik giderleri için kendilerine tahsis edilen bir krediye sahiptirler. Çünkü milletvekili işveren niteliğine sahip olup aylık istihdam için 6193 dolar kredileri bulunmakta olup istihdam olmaması durumunda bu miktar meclis bütçesine katılır. Milletvekillerine seçim bölgeleri ve Paris arasında 40 gidiş-dönüş uçak bileti sağlanır. Milletvekillerine seçim bölgelerinde büro hizmetlerinde kullanılmak üzere bir lokal veya lojman satın alınması amacıyla ödünç para verilir. Şehir içi görüşmelerinin tamamı meclis tarafından ödenir. Ücretleri milletvekillerine ait olan iki restoran bulunmaktadır. Milletvekili emekli ödeneği 2099 dolar olup milletvekilleri bu emekliliğe 55 yaşında hak kazanırlar.

Hollanda

Milletvekillerinin bürüt aylıkları 5659 dolar civarındadır. Milletvekilleri için bir emeklilik sistemi mevcuttur. Meclis başkanı, dış ilişkiler komitesi başkanı ve bazı milletvekillerine diplomatik pasaport verilir. Milletvekillerine görevleriyle ilgili giderler için yılda 1826 dolar gider tazminatı ödenir. Emeklilik düzenlemeleri vergiden muaftır. Parlamento guruplarına sekretarya hizmeti, her milletvekili için bir yardımcı, resmi konut, posta ve telefon hizmetleri, seyahat ve taşıma hizmetleri sağlanır.

İngiltere

Avam Kamarası üyelerinin yıllık ücreti 75.819 dolardır. Lordlar Kamarası üyelerinin de toplantılara katıldıkları her gün için yapılan ödemeler de dahil çeşitli ödentileri söz konusudur.. Emekli aylıkları milletvekillerinin parlamentodan ayrılmadan önceki yıl aylıkları üzerinden hesaplanır. Milletvekillerine ofis giderleri için yıllık 50 bin sterlin ödenmektedir. Parlamenterlerin ücretsiz posta ve şehir içi telefon görüşme hakları vardır. Avam Kamarası Başkanına resmi konut, Başkan, başkanvekilleri ve muhalefet liderlerine makam aracı sağlanır. Milletvekilinin çalıştırdığı personelin milletvekilinin seçim bölgesi ile parlamento arasında yılda 9 kez ücretsiz gidsiş-dönüş seyahat hakkı vardır.

İspanya

Temsilciler Meclisi üyelerinin temel aylığı 2312 dolar civarındadır. Ayrıca giderler için ayda 1500 dolar ek ödenek alırlar. Temel aylık vergiye dâhil olup ek ödenek vergiden muaftır. Üyeler için bir emeklilik düzenlemesi vardır. Milletvekillerine sekretarya ve danışmanlık hizmetleri Parlamento guruplarınca, posta ve telefon ile seyahat ve taşıma hizmetleri meclis tarafından sağlanır.

İsveç

Üyeler aylık 4387 dolar alırlar ve yılın her ayı ödenen bu miktar gelir vergisine tabidir. Emekli aylığı parlamentodan ayrılmadan önceki son beş yıl süresince yapılan ödemeden oluşan, emekli kesintisi yapılabilen gelire dayalıdır. Emekli aylığına hak kazanamayan ancak 65 yaşına ulaşmadan en az 3 yıl görev yapmış üyelere de her yıl belirli miktarda ödeme yapılır. Meclis başkanı, başkan vekilleri, dış ilişkiler komitesi üyelerine diplomatik pasaport verilir. Diğer milletvekilleri hizmet pasaportu alırlar. Milletvekillerine sekretarya, asistan, resmi konut, başkan ve başkan vekillerine makam aracı, posta ve telefon hizmetleri sağlanır.

İsviçre

Meclis üyesi yılda 48192 dolar ücret almaktadır. Temel ücretin 7228 doları vergiye tabi, 10843 doları ise vergiden muaftır. İsviçre’de parlamento üyeliği profesyonel bir meslek olarak görülmemekte, yarım zamanlı bir iş olarak değerlendirilmektedir. Parlamento üyeleri için özel bir emeklilik sistemi bulunmamaktadır. Üyelere sekretarya, kişisel bilgisayar, posta ve telefon ile seyahat ve taşıma hizmetleri, meclis başkanına makam aracı verilir.

İtalya

Üyelerin temel aylıkları 9147 dolardır. Meclis başkanına, başkan vekiline, dış işleri komitesi başkanına diplomatik pasaport, diğer milletvekillerine resmi pasaport verilir. Milletvekilleri için emeklilik düzenlemesi vardır. Üyelere sekretarya, danışmanlar, posta ve telefon ile seyahat ve taşıma hizmetleri sağlanır.

Litvanya

Milletvekilleri her ay İstatistik Dairesi’nce yayınlanan ortalama Aylık ücretin üç misli tutarında aylık alırlar. Ortalama aylık 814 dolar civarındadır. Bu miktar vergiye tabidir. Milletvekillerine çalışma odaları, ikamet kolaylıkları, araç sağlanır. Parlamento faaliyetleriyle ilgili olarak ofis, posta, telefon, telgraf ve taşıma ile diğer masrafları kısmen karşılanır. Milletvekilleri iki asistan- sekreter çalıştırabilir.

Lüksemburg

Üyelerin temel aylığı 3907 dolar civarındadır. Ayrıca aile ödeneği altında aylık 307 dolar ödenir. Uluslar arası parlamenter asamble üyelerine diplomatik pasaport verilir. Üyelere bilgisayar donanımlı ve faks dâhil sekretarya hizmeti, danışmanlar, posta ve telefon hizmeti ile Temsilciler Meclisinin resmi görevlerinde seyahat ve taşıma hizmetleri sağlanır. Yalnız meclis başkanının makam aracı vardır.

Macaristan

Üyelerin tüm gelir ve ücret dışındaki ödenekleri temel ücret oranına göre belirlenir. Bürüt ücret 523 dolardır. Taşradan gelen milletvekillerine Budapeşte2de bir daire sağlanır. Seçim bölgelerinin merkezinde konutu olmayan milletvekillerine de aynısı uygulanır. Bedava toplu taşıma, sağlık hizmetleri parlamentoca sağlanır. Milletvekilleri için özel bir emeklilik sistemi bulunmamaktadır.

Norveç

Üyelerinin temel ücreti yıllık 90212 dolardır. Eski bir parlamento üyesi 65 yaşına geldiğinde emekli aylığına hak kazanır. Başkanlık divanı üyelerine diplomatik pasaport, diğer milletvekillerine özel pasaport verilir. Siyasi parti gruplarına sekretarya ve asistan, üyelere resmi konut, posta ve telefon ile seyahat ve taşıma sağlanır.

Milletvekillerine ödenen temel aylıklar brüt  olarak  (dolar)

Almanya 5780

Avusturya 8100

Belçika 5084

Çek Cumhuriyeti 1042

Danimarka 5000

Ermenistan 195

Estonya 978

Finlandiya 3700

Fransa 4648

Hollanda 5659

İngiltere 6200

İspanya 2312

İsveç 4387

İsviçre 18072

İtalya 9147

Litvanya 814

Lüksemburg 3907

Macaristan 523

Norveç 7500

Polonya 1893

Türkiye 5600

Otomasyon işsizlik mi üretecek

Otomasyon iş gücü piyasasında sadece birkaç yıl içinde köklü değişikliklere neden olacak.

Robotların ekonominin her dalında kullanılmaya başlanmasıyla birlikte, Dünyada  milyonlarca çalışanın mesleğinin tehdit altına girdiği ortaya çıktı.

Araştırma kuruluşu McKinsey Global Institute (MGI) tarafından hazırlanan “Kaybedilen İşler, Kazanılan İşler: Otomasyon Çağında İşgücü Dönüşümü” raporunda, 2030 yılına kadar otomasyon nedeniyle işini kaybetme riski yaşayacak kişi sayısının 800 milyonu bulabileceği, 375 milyon kişinin ise ortaya çıkacak iş kolları için yeni beceriler edinerek meslek değiştirmesi nin gerekeceği bazı mesleklerin çağa ayak uyduramayarak yok olup gidecği ve yeni meslek dallarının  oluşacağı kaydedildi.Nüfusun yaşlanmasına paralel olarak, ileri yaştakilere bakıcılık yapacak kişilerin ve bahçıvanlık gibi mesleklerde çalışan  sayısının artacağı ileri sürüldü.

Ayrıca çok sayıda robot ve yapay zeka sisteminin devreye gireceği düşünüldüğünde kariyer planlaması için çalışanların yazılım öğrenmesi gerektiği belirtildi. Raporda, gelişmiş 3 ülke ABD, Almanya ve Japonya ile gelişmekte olan 3 ülke Meksika, Hindistan ve Çin örnek alınmış. Gelişmiş ülkelerdeki işlerin yaklaşık yüzde 25'inin, Hindistan'da yüzde 9'unun, Meksika'da yüzde 13'ünün, Çin'de ise yüzde 16'sının otomasyon ile yerine getirileceği tahmini yapılmış.

Gelişmiş ülkelerde ofis çalışanlarının en çok işini kaybetme riski taşıyan grup olduğu belirtilirken, gelişmekte olan ülkelerde ise bu kategoride çalışan sayısının artmayı sürdürebileceği ifade edildi.

Ayrıca;ABD İş Gücü İstatistikleri Bürosu, önümüzdeki 10 yıl boyunca iş gücü piyasasında yaşamasını beklediği değişiklikler konusunda ön görülerinin yer aldığı bir rapor yayınladı. Rapora göre işyeri otomasyonu, bazı endüstrilerde daha fazla işi ortadan kaldıracak. Otomasyona son derece duyarlı montaj işçiliğinde ABD’de 45.300 işin robotlar ve yapay zeka sistemlerine devredilmesi bekleniyor.Raporda, kariyer değişikliği yapmak isteyenlere tıp, enerji veya matematik alanlarına yönelmeleri tavsiye ediliyor.

Öte yandan, hassas tarım teknolojilerinin bir sonucu olarak çiftlikler daha da büyüyor ve toplam tarım işçilerinin de artması bekleniyor

Hangi Gübre Nasıl Uygulanmalı?

Üst Gübreler

26’lık amonyum nitrat (CAN): CAN tüm bitkilerde üst gübre olarak yaygın biçimde kullanılır. Yapısında yüzde 26 Azot (N) bulunur. Türkiye’de azotlu gübreler arasında en fazla kullanılanıdır. Hububatta üst gübre olarak özellikle kurak bölgelerde başarı ile kullanılır, diğer çapa bitkilerinde de tercih edilir. Çeltik tarımında CAN kullanılması tercih edilmez. Yeteri kadar verilmemesi halinde bitkide gelişme yavaşlar; yapraklar küçük kalır, soluk yeşil ya da sarımtrak yeşil olur. Gereğinden fazla verilmesi halinde gelişme fazla olur, olgunluk gecikir, bitkinin girişi azalır.

CAN, nötr reaksiyonlu bir gübre olduğundan her cins toprakta kullanılabilir. Hafif ve kumlu topraklara biraz daha fazla, organik maddece zengin topraklara ise daha az CAN verilmelidir. Baklagillerden sonra tahıl ekilecek toprağa daha az CAN verilmelidir.

21’lik amonyum sülfat: Asit özellikli bir gübre olduğu için nötr ve kireçli (alkali) topraklarda kullanılır. Uzun yıllar, sürekli olarak toprağa verilmesi halinde topraktaki asit miktarını arttırır. Bu nedenle asitli topraklara verilmemelidir. Verilmek zorunda kalındığında ise bir miktar kireçle birlikte uygulanmalıdır.

Amonyum sülfat, genellikle ekim sırasında verilir. Bu bitkilerin büyümelerini hızlandıran topraktaki fosforun bitki tarafından daha kolay alınmasını sağlar. Ayrıca, bünyesinde kükürt bulunması nedeniyle bitkinin kükürt ihtiyacını da giderir. Çay, çeltik ve tahıl tarımında kullanılır. Bu bitkilere ihtiyacından az amonyum sülfat verilirse bitkinin gelişmesi zayıf olur.

Üre: Üre, bitkilerin azot ihtiyacını karşılamak için hemen her tür ürünlerde ve tütün fidelerinin gübrelenmesinde çok yararlıdır. Üre yetersiz verildiğinde bitkinin gelişmesi yavaşlar, yapraklar sararır, verim düşer. Üre bitki gelişmesinin bütün evrelerinde kullanılabilme özelliğine sahiptir. Ekim sırasında kullanıldığı gibi üst gübre olarak da verilebilir.

33’lük amonyum nintart: Tüm bitkilerde üst gübre olarak yaygın biçimde kullanılır. Yapısında yüzde 33 Azot (N) bulunur. Hububatta üst gübre olarak özellikle kurak olmayan bölgelerde başarı ile kullanılır, diğer çapa bitkilerinde de tercih edilir. Yeteri kadar verilmemesi halinde bitkide gelişme yavaşlar; yapraklar küçük kalır, soluk yeşil ya da sarımtrak yeşil olur. Gereğinden fazla verilmesi halinde gelişme fazla olur, olgunluk gecikir, bitkinin girişi azalır.

Taban Gübreler

TSP-triple süper fosfat: T.S.P Fosfor bakımından zayıf ya da orta olan topraklarda yetişen tüm bitkilerde kullanılabilir. İhtiyaçtan az TSP verilirse kök oluşumu zayıflar, bitki bodur kalır, verim düşer, yapraklar ya da yaprak kenarları mor, tütün, pamuk gibi bitkilerde anormal koyu yeşil bir renk alır. Patates yumrularında kahverengi lekeler oluşur. TSP hafif asit özellikte bir gübre türü olduğundan, nötr ya da kireçli topraklarda etkisi azdır. Bünyesinde bulunan fosfor, suda kolay çözündüğünden etkisini çabuk gösterir.

TSP taban gübresi olarak kullanılır. Erken verilirse içindeki fosfor topraktaki kireç ve diğer maddelerle birleşerek yararsız hale gelir. Ekimden veya dikimden sonra verilmesi halinde yüzeyde kalır, etkisi olmaz. Bu nedenle ekim veya dikimden hemen önce ya da ekim-dikim sırasında verilmelidir.

Dap diamonyum süperfosfat: DAP 18-46-0 bitkinin fosfor ihtiyacını karşılamak üzere verilir. Bileşiminde azot da bulunduğundan bitkinin bu ihtiyacını da karşılar. Azot miktarı bitkinin ihtiyacını tümüyle karşılamıyorsa, eksik kalan kısmı azotlu gübrelerle karşılanmalıdır. İçindeki fosfor topraktaki diğer fosforlu gübrelere göre daha hızlı harekete geçer. Etkisi birkaç yıl sürer.

18-46-0 DAP tahıllarda ekim sırasında verilmelidir. Yeterli DAP gübresi verilmediği takdirde kökler zayıf kalır, gelişme yetersiz olur, olgunlaşma gecikir, bitki bodur kalır, yapraklar mor ya da koyu yeşil renk alır, verim düşer. Erken verilmesi halinde gübrenin içindeki fosfor topraktaki kireç ve diğer maddelerle birleşerek etkisiz hale gelir. Ekimden sonra verilirse toprak yüzeyinde kalacağı için bitkiye yararı olmaz.

20–20–0 kompoze gübre: Hububat ve pamuk başta olmak üzere birçok bitkide ekim sırasında taban gübresi olarak kullanılır. Verilecek miktarın hesaplanmasında yetiştirilecek bitkinin fosfor ihtiyacı dikkate alınmalıdır. Yeteri kadar verilmezse bitkilerde kök gelişimi zayıf olur, boy kısa kalır, olgunlaşma gecikir, meyveler dökülür, verim düşer. Nötr reaksiyonlu bir gübre olduğundan her cins toprakta kullanılabilir. Tarlanın iyi hazırlanmış olması etkisini daha da arttırır. Suda erime özelliği yüksek olduğundan ekimden önce veya ekim sırasında tohumla birlikte kullanılır.

Kronolojik Dünya tarihi

M.Ö. 8500-7000, Ortadoğu'da çiftçiliğe geçiş

M.Ö. 3500-3000, Dicle-Fırat ve Nil vadilerinde uygarlığa geçiş

M.Ö. 4000-3000, Uygarlığın Sümer'de doğuşu

M.Ö. 3000, sabanın icadıyla insanların tarımda hayvan gücünden yararlanmanın yolunu bulmaları

M.Ö. 3000 dolayları, yazılı kayıtların başlayışı

M.Ö. 2000'den az önce, Mezopotamya çevresindeki bölgelerde taşra uygarlıklarını kurmaya başlayan toprak aristokrasilerinin doğmasını kolaylaştıran koşulların oluşması

M.Ö. 1700 dolayları, Hammurabi tarafından insanlığın ilk yasa derlemelerinin çıkarılışı

M.Ö. 1700, Avrasya bozkırı kökenli barbar halklar akınlarının Avrupa'nın Atlantik kıyılarına ulaşması

M.Ö. 1300, dolayları, alfabetik yazının Suriye'de ve Filistin'de yaygınlaşması

M.Ö. 1000, yıllarında, Ortadoğu uygarlığının iki uç bölgesinde (Filistin ve İran'da) verimli düşünce akımlarının doğuşu

M.Ö. 700'den az önce Orta Asya'dan ve Güney Rusya'dan göç etmiş İskitler'in Ukrayna'da bir kabileler imparatorluğu kurup, Yunan dünyasıyla ticarete girişmeleri

M.Ö. 6. yüzyıl, Lidya Krallığı'nda sikke paranın dolaşıma konması

M.Ö. 6. yüzyıl, İyonyalı filozofların dünyayı ve insanı akılla kavrama çabası

M.Ö. 500 dolayları, Çin uygarlık biçiminin temel öğelerinin ortaya çıkışı

M.Ö. 500 dolayları, Kastların ve Hind dininin kendine özgü vurgularının biçimlenişi

M.Ö. 330, Pers İmparatorluğunun Makedonyalıların saldırısıyla yıkılması

M.Ö. 320, İskender'in İndüs Vadisi'ne girmesi

M.Ö. 146, Roma'nın Makedonya'yı ve Yunanistan'ı fethetmesi

M.Ö. 30, Roma'nın Mısır'ı fethetmesi

70-100, Dört İncil'in yazıldığı yıllar

193, Roma Barışı'nın şiddete başvurulmasıyla bozulması

372, Hunlar'ın Güney Rusya'ya girip Ostrogotları sürüşleri

378-511, Roma İmparatorluğu'nun büyük akınlarla çökmesi

410, Hun korkusuyla Roma sınırlarını zorlayan Vizigotlar'ın Roma kentini yağmalamaları ve İspanya'yı geçip krallıklarını kurmaları

451, Kalkedon (Kadıköy) Kurultayı'nın Papa'nın çağrısıyla toplanıp, kutsal üçleme öğretisinin Papa Büyük Leon'un saptadığı biçimiyle benimseyip, "monofizist" biçimini reddedişi

453, Attila'nın ölüşü ve Hun Konfederasyonu'nun dağılması

552, Japonya'ya ulaşan Budist misyonerler topluluğunun önemli başarılar elde etmesi

565'ten sonra (Doğu) Roma İmparatorlarının "Bizans İmparatoru" denmeye başlanışı

568'den sonra, Cermen kabilesi Lombartların Bizanslıları İtalya'nın iç bölgelerinden çıkan buraların denetimini ellerine geçirmeleri

572, Türk İmparatorluğu'nun haneden kavgalarıyla ikisi de iç kavgalarla yıpranan doğu ve batı ordularına bölünmesi

600 dolayları, Hint Okyanusu'nda Hindu gemicilerin yerini Müslümanların alması

610, Hz.Muhammed’e ilk vahyin gelişi

622, Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye Hicret'i

632-1000 arasında İslam'ın Hızla yükselişi ve Ortadoğu'da Kuzey Afrika'da İspanya'da yayılışı

632, Hz. Muhammed'in ölümü

636, Arap ordusunun Bizans'ı Suriye'den ve Filistin'den çıkarması

641, Arap akıncı birliklerinin Mezopotamya'yı ele geçirişleri

642, Arap akıncı birliklerinin Mısır'ı ele geçirişleri

651, İran ve Mezopotamya'da Sasani iktidarının sona ermesi

651, Arap akıncı birliklerinin İran'ı ele geçirmeleri

711, Vizigot krallığının sona ermesi

711-715, Kuzey Afrika'nın ve İspanya'nın Müslümanların denetimine geçmesi

715, İslamların Kuzeybatı Hindistan'daki Sind Bölgesinde, daha sonra da Hint Okyanusu'nda üstünlüğü ele geçirmeleri

717-718, Müslümanların Konstantinopolis'i kuşatmaları

750, Emeviler'in halifelik döneminin sona ermesi

751, Talas Meydan Savaşı'nda Çin'e bağlı birkaç vahanın Müslümanlarca alınması

756, Baskı aygıtının Çin'de bulunuşu.

800, Şarlman'a Papa tarafından Romalıların imparatoru olarak taç giydirilişi

800'den birkaç yıl sonra, Bizans İmparatorunun Şarlman'ın imparatorluğunu tanımasıyla Batı Roma İmparatorluğunun yeniden kuruluşunun yasallaşması

831-1000 arası, Danimarka'nın İsveç'in ve Norveç'in Hristiyanlığa geçmeleri

840, Uygurların yıkılışı

845, Budizmin Çin'de resmen yasa dışı sayılması; bunun üzerine Kore'de devlet dini yapılıp iyice benimsenmesi

900 dolaylarında, Türk askerlerinin kabilelerinin, İslam devletlerinin siyasal yaşamına egemen olmaya başlamaları

900-14. yüzyıl ortaları, Avrupa'da toprakların tarıma açılışı

989, Rusya'nın Hıristiyanlığa geçiş

1000 dolayları, kolonileşme ve ticari yayılma sürecinin başlayışı

1000 dolayları, Gazneli Mahmut'un akınlarıyla İslam'ın Hindistan'ın İç bölgelerini ele geçirmeye başlaması

1000, Macaristan'ın Hıristiyanlığa geçmesi

1000 Hıristiyanlığın Uzakbatı ülkelerinde Kelt, Cermen ve Slav kabileleri arasında yayılması

1000-1300 arası, Avrupa'da kasabaların hızla gelişmeleri

1000-1453 arası, İslamlığın Hindistan'da, Doğu Avrupa'da, Orta Asya'da yayılışı

1000-1500, İslam mimarlığının görkem ve incelik dönemi

1054, Katolik-Ortodoks bölünmesinin, Papa ile Konstantinopolis Patriğinin birbirlerini aforoz etmeleriyle yaratılışı

1071, Malazgirt Savaşı ile Türklerin Hıristiyanlık (Bizans) dünyasına karşı başarılı olup, Anadolu'nun iç bölgelerinin denetiminin Selçuk Türklerine geçişi

1096-1099, Birinci Haçlı Seferi

1171, Galler ülkesinin ve İrlanda'nın Anglo-Norman şövalyelerince fethinin tamamlanışı

1204, Dördüncü Haçlı Seferi'nde Konstantinopolis'in ele geçirilip yağmalanması ve kısa yaşamlı Doğu Latin İmparatorluğu'nun kurulması

1206-1227, Cengiz Han'ın yönetim dönemi

1254; Avrupa'da imparatorluğun çökmesiyle, Papalığın, Latin Hristiyanlık dünyasının evrensel hükümeti olduğunu ileri süren tek kurum olarak kalışı

1300'den sonra, Japonların geniş çaplı denizcilik eylemlerine girişmeleri

1300'den sonra, Cermen ve Frank şövalyelerinin, Baltık ve Doğu imparatorluklarını kurup, ticaret etkinliklerine girişmeleri

1300, Rönesans'ın İtalya'da biçimlenmeye başlanışı

1337-1453, Yüzyıl Savaşları, İngiltere ile Fransa arasında, kiralık askerlerle yürütülen her yeri yakıp yıkıp yağmalayıcı savaşlar

1347-1351, Avrupa'da Veba salgını

1354, Türkler'in Çanakkale Boğazı'nı geçip Gelibolu Yarımadasını ele geçirerek, Avrupa'ya adım atmaları

1389, Kosova Savaşı'nda Sırpları yenen Türklerin Balkanlarda askeri üstünlüğü ele geçirmeleri

15. yüzyıl İnkalar'ın And Dağları'ndaki merkezlerinde yayılan imparatorluklarının Peru'da merkezi bir rejim kurması

1417, Papalık monarşisinin Konstanz kurultayında onaylanmasıyla Protestan-Katolik ikililiğinin azaltılması

1430, Çinlilerin denizlerden çekilmesiyle Japonların Güneybatı Pasifik'te deniz üstünlüğünü ele geçirmeleri

1453, Konstantinopolis'in Türklerin eline geçmesi, bunun üzerine, Rusların Ortodoks kiliselerinin Hıristiyanlığın son kalesi olduğuna inanmaları

1480 Moskova, Dükü III. İvan'ın Altınordu egemenliğini tanımayıp, "Çar" sanını alarak bağımsızlığını ilan edişi

1492, Kolomb'un okyanusu aşması

1492, Müslüman Faslıların Avrupa'daki son kalesi Grenada'nın alınışı, bu olayla Hıristiyan haçlı ruhunun körüklenmesi

1500, İtalyan Rönesans'ının doruğuna ulaşması

1500'den sonra, Avrupa'nın deniz üstünlüğü kurması

1500-1650, Avrupa'da fiyatların hızla yükseldiği "Fiyat Devrimi"

1500-1700 arası milyonlarca kilometrelik ülkenin milyonlarca insanın İslam yönetimine sokulmasıyla İslam tarihinin en parlak dönemi

1508 Şah İsmail'in Bağdat'ı fethetmesi

1509 Portekizlilerin İslam filosunu Umman Denizi'ndeki Diu limanı açıklarında yenilgiye uğratmaları ve Hint Okyanusu'nda üstünlük kurmaya başlamaları

1511, Akdeniz'de, Türk İspanyol ve Portekiz güçleri arasında uzun deniz savaşlarının başlayışı

1512-1520, Yavuz Sultan Selim yönetimi dönemi

1513, İlk Portekiz tacirin Güney Çin kıyılarına gelmesi

1514, Şah İsmail yanlılarının Anadolu'da büyük bir ayaklanmayı kışkırtmaları

1514, Çaldıran savaşında Şah İsmail'in yenilgiye uğratılması

1515, Portekizlilerin Hürmüz Adası'nda üs kurmaları

1517, Luther'in Wittenberg'deki Kilisenin kapısına 95 maddelik tezini asmasıyla Protestanlık hareketinin başlaması

1520-1566, Kanuni Sultan Süleyman yönetimi dönemi

1521, Cortez'in yeni Dünya'nın hazinelerinin kapısını (İspanyollara) açması

1526, Mohaç Savaşı'nda Türkler'den kaçan Macar kralının ölmesiyle, V. Karl'ın Bohemya ve Macaristan taçlarını ele geçirmesi

1526, Timur soyundan gelen Babür'ün Hindistan'ı ele geçirmesiyle, Babür İmparatorluğunun kurulması

1534, İngiltere'nin Papalık ile ilişkilerini koparması, İngiltere kilisesinin yavaş yavaş Protestanlığı benimsemesi

1534-1603, İngiltere'de Tudor hanedanı yönetimi ve bölük pörçük reformlar dönemi

1536, Fransa kralının, Habsburg gücüne karşı, Osmanlı imparatoruyla imzaladığı ittifak anlaşması

1552, Korkunç İvan'ın Altınordu Hanlığı başkenti Kazan'ı ele geçirişi, bunu izleyen dört yıl içinde Aşağı Volga bölgesinin fethini tamamlaması

1560, İspanyolların, İtalya'yı istila edip, papalık topraklarını ele geçirip, Reform karşıtı harekete izin vermemeleri; bunun üzerine, Papaların Hasburglular ile işbirliğine girişimleri

1568-1609, Felenekler'in İspayol yönetimine karşı ayaklanmaları

1580-1640, İspanyolları Portekiz'i ve imparatorluğunu kendi imparatorlularına katmaları

1587-1629, Safevi devleti yöneticisi Büyük Şah Abbas yönetimi dönemi

1590, dolayları mikroskopun icad.

1598, İspanyol üstünlüğü döneminin başlayışı

1600, denizlerde yeni bir güç dengesiyle, Hint Okyanusu'nda İspanyol ve Portekiz gemilerinin yerini Felemenk, İngiliz, Fransız gemilerinin alışı

1600, Felemenk Doğu Hindistan Kumpanyası'nın kurulması

1600'den sonra, İngilizlerin Hint Okyanusu'nda ticaret etkinliklerine başlamaları

1601, İngiliz Doğu Hindistan kumpanyası'nın kurulması

1608, bir Polonya ordusunun Moskova'yı ele geçirip bir kukla yönetim kurması

1608 dolayları, teleskopun icadı

1618-1648, Otuz Yıl Savaşları

1620, İngilizlerin Massachussets kolonisini kurmaları

1626, Felemenkler'in New York'ta koloni kurmaları

1636, Japon hükümetinin, kendi iç sorunlarından dolayı açık deniz gemiciliğini uyruklarına yasaklaması

1638, Japonya'nın kabuğuna çekilme politikası

1640'lar, İngiliz, Fransız ve Felemenk girişimcilerinin, şekerkamışı ticaretini Portekizlilerin ve İspanyolların elinden alıp başı çekmeleri

1642-1648, İngiliz iç savaşları

1648, Westphalia Antlaşması, bunun sonucunda İtalya'nın ve Almanya'nın bölünmesi ile ortaya çıkan küçük devletlerin, duruma göre Fransa'nın yanında ya da karşısında yer almaları

1648, Fransız üstünlüğünün başlaması

1648, İngiltere'de Parlamento egemenliğinin kurulması

1648-1715, XVI. Louis yönetimi dönemi

1648-1789, Avrupa'nın Eski Rejim ve kolonici yayılma dönemi

1649, İngiliz kralı I. Charles'in idamı

1653-1689, Fransa'nın rakipleri karşısında kesin üstünlüğe sahip olduğu dönem

1688, İngilizlerin İspanyol armadasına karşı zafer kazanmaları

1689, Petro'nun Avrupa gezisi dönüşü, geniş çaplı reform hareketlerini başlatması

1696, Petro'nun Türklere karşı başarısı

1701-1714, İspanyol Taht Savaşları sırasında, Avusturyalıların, İspanya'nın bölüşülmesinde en büyük parsayı toplamaları

1707, Kok kömürü yapma yöntemlerinin bulunuşuyla, demir cevherini eritmede kömürden yararlanma olanağının doğuşu

1740-1786, Büyük Frederick (II. Frederick) yönetimi döneminde, Prusya'nın Avrupa'nın büyük güçlerinden biri durumuna gelmesi

1745, Abdül Vahab'in Arabistan'da Vahhabiliğin ilkelerini oluşturması

1756-1763, Yedi Yıl Savaşları 1762, bir Alman prensesinin kocasının öldürülmesi üzerine, II. Katerina adıyla Rusya imparatorluğu tahtına çıkması

1763, İngiltere'nin Hindistan, Kanada gibi denişaşırı ülkelerde kesin zafer kazanması

1768-1774, Rusların Osmanlı ordularını ağır bir yenilgiye uğratmaları ve Küçük Kaynarca Anlaşması'nın yapılması

1772, Polonya'nın ilk bölüşülmesinde Prusyalılar ve Avusturyalılar, Türkler karşısındaki ilerleyişini durdurmak için Rusya'ya sus payı olarak Polonya'nın büyük bir parçasının işgaline izin vermeleri

1774, Safevi imparatorluğunun dağılması

1774-1778, İspanya'nın Amerika limanlarının kıyı ticaretini yasaklayıp, kolonilere yapılan dışsatımları ve iç alımları Cadiz kentinden tekelci bir tutumla düzenlemesi

1775-1783, Amerikan bağımsızlık savaşı

1789, 1 Mayıs, Etats-Generaux'un toplanması

1789, 14 Temmuz, Kralın Ulusal Meclis'i kaldıracağı söylentisi üzerine, halkın Bastille'e saldırması

1789, 4 Ağustos, Ulusal Meclis'in feodal hakları kaldırarak köylü çoğunluğunu Devrim Safhalarına çekmesi

1791, Yeni Fransız anayasalarının hazırlanması

1793, Polonya'nın ikinci bölüşülmesi

1794, Robespierre'in öldürülmesi

1795, Polonya'nın üçüncü bölüşülmesi, ile Rusya sınırlarını, batıda Vistül Irmağı'na kadar genişlemesi

1799, Napoleon'un bir darbe ile iktidara getirilişi

1803, Sırpların Osmanlı'ya başkaldı

1807, İlk buharlı geminin Robert Fulton tarafından yapılması

1812-1815, Napoleon'un Avrupa devletleri koalisyonunca yenilgiye uğratılması

1815, Viyana Konferansı, sonucu barış anlaşmasının yapılması

1821-1830, Yunan devrimi

1830, Cezayir'in Fransızlarca işgali

1833, Köleliğin, Büyük Britanya'nın yönetimindeki tüm ülkelerde kaldırılması

1839-1841, Afyon Savaşı

1839, Tanzimat Fermanı'nın ilanı

1840, posta sisteminin Büyük Britanya'da kuruluşu

1840'lar demiryolları ağı yapımının başlayışı

1847, Liberya'nın Amerika'dan eski yurtlarına dönen eski kölelerce, Birleşik Devletler anayasasına benzeyen bir anayasa sahip bir cumhuriyet olarak kurulması

1848, Ocak Manifestonun yayımı Marx'ın gittikçe yoksullaşan proleter kitlelerin bir devrimle toplumsal sorunu çözecekleri düşüncesini ortaya atması

1848 Fransız devrimleri 24 Şubat 1848 Fransada ll.Cumhuriyetin ilanı

1848-1852, Fransa'da, III. Napoleon'un devlet başkanlığında cumhuriyet dönemi

1854, Japonya'nın kabuğuna çekilme politikasını bırakıp dışa açılmak zorunda kalışı

1854, Kırım Savaşı'nda Fransa'nın ve Britanya'nın Ruslara karşı Türklerin yardımına koşup, Rusların Kırım'da yenilgiye uğratılması

1856, Islahat Fermanı'nın ilanı

1859, İtalya'nın Kont Cavour'un çabalarıyla birleştirilmesi

1859, Darwin'in canlıların evrimi kuramını ortaya atması

1861-1865, Amerikan iç savaşı

1863, ABD'de köleliğin kaldırılması

1864 1.Enternasyonalin kuruluşu 28 Eylül 1864
Fransız ve İngiliz patronların iki ülkenin işçilerini birbirlerine karşı, grevleri kırmak ve işçilerin taleplerini bastırmak için işe alma yoluyla kullanmalarını önlemek istiyordu. Resmî adıyla Uluslararası İşçi Birliği, yani Birinci Enternasyonal, bu arayışın sonucunda 28 Eylül 1864’te Londra’da yapılan bir toplantıda ilan edildi.

1869, Süveyş Kanalı'nın açılışı

1870-1871, Prusya'nın Fransa'yı yenilgiye uğratması

1871, Almanya'nın, Bimarck'ın çabalarıyla birleştirilmesi

1878-1908, Abdülhamid II'nin iktidarı dönemi

1885, Hindistan Ulusal Kongresi'nin (Kongre Partisi'nin) kurulması

1888, köleliğin Brezilya'da kaldırılması

1889, İkinci Enternasyonal'in kuruluşu

1889, Japon İmparatoru Meiji'nin Bismarck Almanyasını örnek alan bir Anayasa çıkarması; Diyet'in kurulması

1893, Havai Adaları'nın ABD topraklarına katılması

1900, Batılı devletlerin gönderdikleri uluslararası birliğin Pekin'i ele geçirmesi

1901, Avusturya'nın İngiliz Uluslar Topluluğu'nun kendi kendini yöneten dominyonu olması

1903, Sibirya'yı aşan demiryolunun tamamlanması

1904-1905, Rus-Japon savaşı beklenmeyen sonuçla Japonların yenmesi

1905, Hindistan Müslüman Birliği'nin kurulması

1906, Rusya'nın, parlamenter organa sahip olması

1908, Jön Türkler'in iktidara ortak olmak isteğiyle, Abdülhamid'i deviren darbeyi gerçekleştirmeleri

1910, Japonların Kore kralını indirip, Kore Yarımadası'nı ülkelerine katmaları

1912, Mançu hanedanının yakılıp, Çin Cumhuriyetinin kurulması

1912-1913, Balkan Savaşları ile Balkanlardaki toprakların kaptırılması

1914, Berlin-Bağdat demiryolunun başlaması

1914, Panama Kanalı'nın açılması

1914-1919, Birinci Dünya Savaşı

1915, Japonlar'ın, Çin'deki özel ayrıcalıklarını, öne sürdükleri "Yirmi Beş İstek" ile artırmaya kalkmaları.

1917, 6 Nisan, ABD Kongresi'nin Almanya'ya savaş ilanı

1917, Kasım, İkinci bir devrimci hükümet darbesinin Sosyal Demokrat seçilmesi

1918, Ekim, Alman ve Avusturya hükümetlerinin Başkan Wilson'un barışın dayandırılacağı "On Dört Nokta"sını kabul etmeleri

1918-1920, Rusya'da ve Rusya'nın sınır ülkelerde iç savaş

1919, Paris Barış Konferansı'nın Rusya'daki durumu ele almaya kalkmayıp, savaşı yitiren Almanya, Avusturya ve Osmanlı hükümetlerine barış koşullarını zorla kabul ettirmeleri

1919, Barış antlaşmasının, Arap dünyasının zengin ve kalabalık bölgelerini Fransız ve İngiliz koloni yönetimlerine bırakması

1921, Çin Komünist Partisi'nin kurulması

1922, Faşizmi İtalya'da iktidara getiren hükümet darbesi

1922, Lenin'in "Yeni Ekonomik Politikası"nı (NEP) ilan etmesi

1923, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması

1925, Rıza Pehlevi'nin İran'da iktidarı ele geçirip, Mustafa Kemal'inkine benzer bir laik reform hareketini başlatması

1925, Abdülaziz İbni Suud'un Arabistan Yarımadası'nı fethedip, Mekke'nin ve Medine'nin denetimini eline geçirmesi

1929, New York borsasının çökmesiyle ABD'de 1920'lerin hızlı ekonomik gelişmesinin sona ermesi

1930'lar, Japon yayılmasının yeniden canlanışı

1030'lar, Amerikan Başkanı Franklin D. Roosevelt'in New Deal politikası

1931, Japonların Mançurya'yı istila etmesi

1932, Irak'ın formal olarak bağımsızlığını kazanması

1933, New Deal politikasının başlatılması

1933, Haziran, Hitler'in iktidara gelmesiyle Almanya'nın köklü bir rejim değişikliği geçirmesi

1934, Etiyopya'nın 1896 yenilgisinin öcünü almak isteyen İtalya'nın saldırısına uğrayıp, uçakların ve zehirli gazların yardımıyla İtalya emperyalizmi altına sokuluşu

1938 Eylül, Çekoslovakya'nın Almanların yaşadığı bölgelerinin Almanya'ya geçirilmesi

1939, 1 Eylül, Hitler'in Polonya'ya saldırması

1939-1945, İkinci Dünya Savaşı

1940 ilkbaharı, Almanların Danimarka'yı ve Norveç'i ele geçirmeleri

1941, 22 Haziran, Hitler'in savaş duyurusunda bulunmadan Rusya'ya saldırması

1942, Kasım'ı 1943 Şubat'ı, Ruslar'ın Almanlar'ı geri püskürtmeleri

1943, Temmuz'u, Mussolini'nin, İngiliz-Amerikan birliklerinin İtalya'ya çıkmasıyla iktidardan düşmesi, İtalya'nın savaştan çekilmesi

1944, 6 Haziran, İngiliz-Amerikan birliklerinin Normandiya çıkartması

1945, 1 Mayıs, Hitler'in kendini öldürmesi, Alman başkomutanlığının teslim belgesini imzalamaları

1945, Hiroşima'ya ve Nagazaki'ye atom bombalarının atılması

1946, Türkiye'de çok partili hayata geçiş

1947, İsrail Yahudi devletinin kurulması

1947, Hindistan'ın İngiltere'den çekilmesi

1947, Birleşmiş Milletler'in Filistin'in Araplar ve Yahudiler arasında bölüştürülmesi, kararı

1947, Truman Doktrini

1948, Ghandi'nin öldürülmesi

1948 (ve 1956, 1967, 1973) Yahudi-Arap savaşları

1949, NATO'nun kurulması

1949, komünistlerin, Kuomingtang'a karşı kesin zafer kazanıp Çin'in yönetimini ele geçirmeleri

1949, ilk Rus atom bombası denemesi

1950, Kuzey Kore komünist yönetiminin Güney Kore'ye saldırmasıyla Kore Savaşı'nın çıkışı

1953, Kore Savaşı'nda ateşkes

1953-1954, Rusların, Amerika'dan birkaç ay sonra hidrojen bombalarını patlatmaları

1954, Vietnam'ın Fransız egemenliğinden kurtulması

1956, Macarların ülkelerindeki komünist rejime başkaldırmaları

1956, Süveyş bunalımı

1957, Gana'nın bağımsızlığını kazanan ilk Afrika kolonisi olması

1957, Rusya'nın uzaya uydu gönderen ilk ülke oluşu

1957, Roma Antlaşması ile AET'nin kurulması

1958, Suriye ile Mısır'ın birleşmesi

1961, Suriye'nin Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrılması

1962, Fransa'da halkoyu yoklamasının Cezayir'e bağımsızlıktan yana sonuç vermesi

1962, ABD Küba'daki füzelerin çekmesini istediğinde SSCB'nin üçüncü dünya savaşı korkusuylabu isteğe uyuşu

1964, Vietnam'da Amerikan askeri etkinliklerinin başlayışı

1966, De Gaulle Fransası'nın NATO'dan çekilerek mutlak egemenlik hakkını elinde tutmayı seçmesi

1967, İsrail ile Arap devletleri arasında Ekim Savaşı

1969, ABD uzay gemilerinin ay'a inip dönmeyi başarmaları

1970, Sovyetler Birliği'nin ticaret ve yatırım olanakları yolunda Federal Almanya ile görüşmelere başlaması

1973, Ocak, İngiltere, İrlanda ve Danimarka'nın Avrupa Topluluğu'na tam üye olmaları

1973, İsrail ile Arap devletleri arasında Ramazan Savaşı; petrol ambargosu ve ardından petrol fiyatlarının yükselmesi

1975, Yumuşamanın göstergesi olan Helsinki Anlaşması

1978, Çin Halk Cumhuriyeti'nde Deng Şaoping'in önderliğinde ekonomik reformların başlaması

1979, Mısır ile İsrail arasında Camp David Anlaşması'nın imzalanması

1979, İran'da Ayetullah Humeyni önderliğindeki İslamcıların bir devrimle yönetimi ele geçirmesi

1979, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgal etmesi

1980-1988, İran-Irak savaşı

1981, Ocak, Yunanistan'ın AT'ye tam üye olması

1985-1991, Ülkesinde glasnost ve perestroika'yı uygulamaya çalışacak olan Michael Gorbachev'in başkanlık süresi

1986, Ocak, İspanya ve Portekiz'in AT'ye tam üye olması

1986, Ocak, İspanya ve Portekiz'in AT'ye tam üye olması
1987, Temmuz, Avrupa Tek Senedi'nin (Single Act) kabul edilmesi
1988, Nisan, Türkiye'nin AT'ye tam üyelik başvurusunda bulunması
1989, Doğu Avrupa'da Marksist ekonomilerin çökmesi
1989, Kasım, Berlin Duvarının yıkılması
1990, Sovyetlerin dağılması ve Soğuk Savaş'ın sona ermesi
1990, Ağustos, Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesi
1990, Ekim, Almanyaların birleşmesi
1991, Aralık, Bağımsızlık Devletler Topluluğu'nun kurulması
1995, Ocak, İsveç, Finlandiya ve Avusturya'nın Avrupa Birliğine tam üye olmaları
1996, Ocak, Dayton Barış Antlaşması ile Bosna Savaşı'nın sona ermesi...

2003, ABD’nin Irak’ı işgali