Tarımda Gübreleme

GÜBRE NEDİR?

İçerisinde bir veya birkaç bitki besin maddesini bir arada bulunduran maddelere gübre denir.

Gübreler yapılarına göre ticari gübreler ve işletme gübreleri olmak üzere iki gruba ayrılır.

  TİCARİ GÜBRELER

Bileşiminde azot,fosfor ve potasyum gibi bitki besin maddelerinden birini veya birkaçını bir arada bulunduran ve ticaret amacı ile pazarlanan gübrelere ticari gübre denilmektedir. Halk arasında “suni gübre” veya “kimyevi gübre” diye adlandırılan bu gübrelerin değeri doğrudan doğruya bünyelerindeki besin maddesi miktarı ile ölçülmektedir.

Gübreler içerisinde en sıklıkla kullanılan tür ticari gübrelerdir. Gübre bayilerinde satılan ticari gübrelerin bileşimlerinde bir veya birden fazla bitki besin maddesini bir arada bulundurur. İşletme gübrelerinden farklı olarak yüksek miktarda bitki besin maddesi içerir ve suda kolayca çözünürler.

Azotlu,fosforlu,potasyumlu ve kompoze gübreler olmak üzere 4 ana gruba ayrılılar.

AZOTLU GÜBRELER

• Kök oluşumunu,bitkinin gelişmesini ve büyümesini sağlar,
• Bitkilerin olgunlaşmasını hızlandırır,
• Alınacak ürünün kalitesini yükseltir,
• Tane dökülmesini önler,
• Verimi arttırır,
• Taneler dolgun olur

Azotlu gübrelerin eksikliğinin belirtileri

• Diğer besin maddelerinin alımını yavaşlatır.
• Proteinlerin ve enzimlerin aktivitesi yavaşlar.
• Bitki gelişmesi durur,bitki bodur kalır.
• Alt yapraklar sararmaya başlar.
• Azot noksanlığı,hububatta sapa kalkma dönemi başında olursa,yapraklar açık yeşil bir renk alır.Saplar ince ve zayıf başaklar kısa kalır ve taneler iyi olgunlaşmaz
• Verim düşer.

CAN - KALSİYUM AMONYUM NİTRAT (%26 N)

Can tüm bitkilerde üst gübre olarak yaygın biçimde kullanılır.Yapısında %26 Azot(N) bulunur. Yeteri kadar gübre kullanmadan yapılan uygulamalarda gelişimi gerilemiş ve solmuş bitki yapısı ortaya çıkarken, gereğinden fazla yapılan uygulamalarda ise aşırı gelişme ile birlikte, mahsulde olgunlaşma ve hasat gecikir.

CAN kullanımında dikkat edilmesi gereken diğer bir hususta, bu gübrenin kullanıldığı bölgeler de yağış miktarı yeterli olmalı veya sulama imkanı bulunmalıdır. Çünkü dolgu maddesi olarak kireç kullanılmakta olup, kireç suda yavaş ve uzun sürede çözünebilmektedir. Bu nedenle kurak bölgelerde  Amonyum Nitrat kullanımı tercih edilmelidir.

Çeltik hariç, bütün bitkilerde rahatlıkla kullanılabilir. Özellikle Marmara ve Karadeniz gibi yağışlı bölgelerde ve asitli topraklarda kullanımı daha da önem arz etmektedir.

AN - AMONYUM NİTRAT GÜBRESİ  (%33 N)

Amonyum Nitrat gübresi bünyesinde toplam %33 azot bulunduran bir gübre çeşididir. Bu özelliği ve toprakta hızlı çözünen bir gübre olması sebebiyle hem hızlı etki eder, hem de etki süresi diğer azotlu gübrelere oranla daha uzun sürer.

Amonyum Nitrat uygulaması sonrasında toprakta herhangi bir pH değişimi gözlenmez. Yapısı gereği nötr tipte bir gübre olup her türlü toprakta rahatlıkla kullanılabilinir. İçeriğindeki nitrat azotunun kolay yıkanması sebebiyle yağış miktarı yüksek olan bölgelerde kullanımı çok fazla tavsiye edilmez. Bu tipteki bölgelerde Amonyum Nitrat kullanımı tek seferde değil, 2-3 uygulama şeklinde olmalıdır. Böyle bir uygulama ayrıca hem verime hem de kaliteye etki etmektedir.

Amonyum Nitrat gübresi kurak bölgeler içinde büyük önem arz etmektedir. Türkiye koşullarında özellikle İç Anadolu gibi yağış oranı az olan bölgelerde %26 CAN gübresi yerine kullanımı tercih edilmelidir, zira Amonyum Nitrat gübresi toprağın kendi nemi ile eriyebilmektedir.

Amonyum Nitrat gübresinin suda hızlı ve kalıntısız çözünen bir yapıya sahip olmasından dolayı, damla sulama sistemlerinde sorunsuzca kullanılabilmektedir.

Çeltik hariç, her türlü hububatta, sebzede, meyve ağaçlarında, zeytinde, bağlarda, pamuk, mısır ve ayçiçeğinde kullanılabilmektedir.

AS - AMONYUM SÜLFAT (%21 N)

Amonyum Sülfat, %21 oranında amonyum azotu (N) ve %24 oranında sülfat formunda kükürt (S) içeren bir gübredir. Çiftçilerimiz arasında kristal yapısından dolayı “Şeker Gübre” olarak ta bilinmektedir.

İçeriğindeki kükürt sayesinde bitkilerin kükürt gereksinimi karşılanabilmektedir. Bu nedenle amonyum sülfat üst gübreleme yanında, taban gübresi olarak ta kullanılabilmektedir. Amonyum formundaki azotun nitrata dönüşmesi sırasında ortamda zamanla pH düşer, uzun süreli kullanımlarda toprak asitliliği yükselir. Bu nedenle yoğun kullanımlarda kireçleme yapılmasına dikkat edilmeli ve ihmal edilmemelidir.

Genel olarak asitliliği yüksek topraklarda (pH düşük) Amonyum Sülfat yerine %33 Amonyum Nitrat gübresi uygulaması yapılmalıdır.

Amonyum Sülfat asit karakterli olmayan tüm topraklarda yetişen; ağaçlarda ve sebzelerde rahatlıkla üst gübresi olarak uygulanabilmektedir. Özellikle çeltik tarımında çiftçilerimiz tarafından yoğun olarak kullanılmaktadır.

ÜRE (%46 N)

ÜRE %46 azot oranıyla en yüksek azot oranına sahip gübre çeşididir. Beyaz renkte ve kokusuz olup, pril veya granül yapıdadır. ÜRE tüm bitkilerde, üretim periyodu boyunca kullanılabilmektedir.

Bitkiler ÜRE azotunu bünyelerine doğrudan alabilirler. Fakat ÜRE'nin bitkilere daha yarayışlı hale gelebilmesi için parçalanarak amonyum ve nitrata dönüşmesi gerekir. Bu sürede göz önüne alındığında diğer azotlu gübrelere göre ÜRE uygulamasının daha önce yapılması gerekmektedir.

ÜRE toprağa atıldığı zaman, toprakta bulunan üre bakterileri tarafından parçalanarak form değiştirir ve yarayışlı hale geçer.

Bu dönüşüm sırasında, üst gübresi olarak kullanılan ÜRE'nin toprak yüzeyinde kalması halinde kısa sürede %30'a varan gaz halinde azot kayıpları yaşanabilmektedir. Özellikle bu durum kireçli ve kumlu toraklarda daha yüksek gözlenmektedir. Üre: Yedi gün içinde etkisini gösterir gübrenin etki süresi 45 gündür

ÜRE'nin bitkilerde boy yapıcı ve kök geliştirici etkisi vardır. Ayrıca meyve ve dane gelişimine de etki etmektedir. Bu özellikleri de dikkate alındığında hububat ve mısır başta olmak üzere her türlü bitkide rahatlıkla kullanılabilir.

ÜRE yetersiz verildiğinde bitkinin gelişmesi yavaşlar,yapraklar sararır,verim düşer.

FOSFORLU GÜBRELER

• Kök oluşumunu ve kök büyümesini sağlar,
• Bitkilerin olgunlaşmasını çabuklaştırır,
• Mahsulün kalitesini yükseltir,
• Tane dökümünü önler,
• Verimi çoğaltır,
• Bitkinin kurağa dayanıklılığını arttırır,
• Bitkinin hastalılara karşı mukavemetini arttırır,
• Taneler doldun olur

Fosforlu Gübrelerin Eksikliğinin Belirtileri

• Bitkiler bodur kalır. Dal ve yapraklar tam olarak gelişemez,
• Saplar zayıf,kök büyümesi ve hububatta sapa kalkması sınırlı olur,
• Bitki yaprağı kirli yeşil yada kırmızımtırak renkte olur,
• Genelde yapraklar erken dökülür,
• Meyve ağaçlarında sürgün büyümesi,tomurcuklanma ve çiçek açma yavaşlar.

DAP (Diamonyum Fosfat) 18,46,0

Bileşiminde %18 azot (N) ve %46 fosfor (P2O5) ihtiva eder. İçeriğindeki fosforun büyük kısmının suda eriyebilmesi ve azotunda amonyum formunda bulunmasından dolayı toprağa atıldıktan sonra, uygun koşullar (sıcaklık, nem) oluştuğu anda, fosfor ve azot kullanıma hazır olur.

Ayrıca yağış ve sulamanın gereğinden çok olması durumunda azotun amonyum formunda olmasından dolayı azot kaybı yaşanmaz.

 

DAP gübresi kompoze gübre çeşidi olmakla birlikte, fosforlu gübre gibi kullanılmalıdır. Aşırı fosfor uygulaması sonucunda toprakta fosfor birikimi meydana gelecek olup bu birikim çinko noksanlığına sebep olur. Bu nedenle dengeli gübreleme yapılmasına dikkat edilmelidir.

 

DAP kullanımında diğer önemli nokta ise uygulama zamanın doğru olmasıdır. Zamanından önce yapılacak uygulama fosforun topraktaki kireç ile birleşerek yararsız hale geçmesine neden olurken, geç yapılacak uygulamalarda ise fosforun toprak yüzeyinde kalacak olmasından dolayı bitkiye yine yarar sağlamayacaktır.

 

Hububat ekimlerinde mibzerle tohum derinliğine ve banda verilerek uygulanmalıdır.

Ayrıca meyve ağaçlarında şubat ve mart aylarında, ilkbaharda ekilecek bitkilerde ise ekimden hemen önce tohum derinliğine uygulanması uygun olacaktır.

 

TSP (Triple Süper Fosfat) 0,46,0

Triple süper fosfat gübresi %46 oranında suda eriyebilen fosfor içermektedir.Taban gübresidir.Tüm bitkilerde kullanılır.Ekimle beraber veya ekim işleminden önce toprağa verilmelidir. Fosfor bitkinin ilk gelişim döneminde çok gereklidir; kök oluşumu ve gelişmesini teşvik eder ve kuvvetli çiçeklenmeyi sağlar.

Fosforlu gübreler toprakta sıkı şekilde tutunurlar ve fazla hareket etmezler. Onun için bu gübrelerin Sonbahar ve Kış aylarında toprağa verilmeleri uygundur.

 

MAP (Mono Amonyum Fosfat) 12-61-0 

Damlama, yağmurlama, mini spring gibi her türlü sulama sisteminde kullanılabilir. Uygulanacak miktar iklim, toprak ve ürün cinsi hava ısısı, verim durumu, sulama sistemi farklılığı gibi nedenlerle değişebilir. Çiçeklenme ve kök gelişimi döneminde bitkilerin fosfor ihtiyacını karşılamak için kullanılır. MAP suda tamamen eriyen, fosfat kaynağı gübreler arasında en yüksek oranda fosfat içeren gübredir. MAP gübresindeki azotun tamamı amonyak azotu olduğundan, bu elementin bitkilere kontrollü olarak ulaşması sağlanır. MAP kullanımı sayesinde damla sulamada kullanılan gübreli suyun pH 4,5 civarında tutulmasıyla verilen tüm ana ve iz elementlerin bitkilerce daha kolay alınması sağlanır. 

POTASYUMLU GÜBRELER

Yurdumuz toprakları genelde potasyum bakımında yeterli kabul edildiğinden,potaslı gübre tüketimi de sınırlıdır.Potasyumlu gübreler ancak,toprak analizi yaptırıldıktan sonra verilen tahlil sonuçlarına göre ihtiyacı olan yerlerde,uygun miktarda kullanılmalıdır.

İçerisinde potasyum bulunduran gübreler;

• Bitkinin dayanıklılığını arttırır,
• Ürünün kalitesini yükseltir,
• Bitkinin olgunlaşmasını çabuklaştırır,
• Verimi arttırır,

Potasyumlu Gübrelerin Eksikliğinin Belirtileri

Potasyum eksikliği daha çok genç bitkiler üzerinde etkisini gösterir.Bitkilerin besin elementi ve su alımında etkilidir.

• Yeterli potasyum alamayan bitkilerin yaprakları pörsür,aşağı doğru sarkar,
• Kenarları önce açık yeşil daha sonra kahverengi bir renk alarak ölü dokular meydana gelir,
• Bitki dona ve mantarı hastalıklara karşı hassas olur,
• Potasyum eksikliği çok fazla ise yaprak kavrulması ve kahverengi yaprak lekeleri görülür.

Potasyum Sülfat (0,0,50)

Potasyum Sülfat, %50 potasyum içeren (K2O) granül veya toz yapıda olabilen bir gübre çeşididir. 

Türkiye toprakları potasyum açısından zengindir. Fakat özellikle yağışın çok, sulamanın yoğun yapıldığı bölgeler ile, toprak özelliği açısından kumlu ve geçirgen topraklarda potasyum takviyesi yapılmalıdır.

 

Bitkiler üretim periyodu boyunca potasyuma gereksinim duyarlar. Yapısal özelliğinden dolayı potasyum toprakta geç çözünür. Bu nedenle taban gübresi olarak ya doğrudan ya da diğer taban gübreleri ile karıştırılarak kullanılmalıdır. Potasyum tüketimi özellikle bitkide meyve tutumundan sonra artar.

 

Potasyum meyvede; Asit-şeker oranını dengeler, renklenmeye etki eder, tat ve kokuyu arttırır, meyve dökümü sorununu en aza indirger, hastalık ve zararlılara karşı direnci arttırır, don tehlikesi ve soğuklar karşısında dayanıklılığın artmasını sağlar. Ayrıca hububatta sap kalitesini arttırarak verim kayıplarına neden olan ekin yatmalarını engeller.

 

Potasyum sülfat her türlü tarımsal üretimde kullanılabilinir. Ancak özellikle sebze, patates, turunçgiller, tütün ve bağlarda kullanımı tavsiye edilir.

 

Bünyesinde ayrıca kükürt bulunduğundan bitkilerin kükürt ihtiyacını da karşılar.

Potasyum Nitrat (13,0,46)

 

Bu gübre diğer granül kompoze gübrelere oranla daha pahalı olduğu için genellikle damla sulama ve yağmurlama sistemleri ile sera veya bahçelerde yaygın biçimde kullanılmaktadır.

 

Üst gübrelemede kullanılan bu gübre suda kolaylıkla eriyebilmekte ve kullanıldığı bitkiler için nitrat ve potasyum kaynağı oluşturmaktadır. Bu gübreden yaprak gübrelemesinde de yararlanılabilmektedir.

 

KOMPOZE GÜBRELER

 

Kompoze gübreler birden daha fazla bitki besin maddesini bir arada bulunduran gübrelerdir.

 

Kompoze gübrenin içerisindeki bitki besin maddeleri sırası ile azot,fosfor ve potasyumdur.

Bu besin maddeleri % olarak ifade edilmektedir.Örneğin 20-20-0 oluşumunda meydana gelen bir kompoze gübrenin 100 kilosunda 20 kilo saf azot,20 kilo saf fosfor vardır.Potasyum ise yok demektir.

 

Kompoze gübreler birkaç çeşit bitki besin maddesini birlikte bulundurdukları için çiftçileri çeşitli gübreleri de ayrı ayrı alma taşıma, depolama ve tarlaya verme sıkıntısından kurtarmış olur. Bu gübrenin kullanımı daha az emek ve zaman harcayarak çiftçiye ekonomi ve kolaylık sağlar.

 

Bütün bu iyi yöntemlerine rağmen her zaman kompoze gübre kullanamayız. Çünkü:

• Kompoze gübrelerin içinde bulunan bitki besin maddeleri miktarı ekeceğimiz bitkinin isteğine her zaman uygun olmayabilir. Az olabilir, istenenden çok olabilir.
• Kompoze gübrenin içinde bulunan bitki besin maddeleri iklime ve toprağımızın özelliğine göre ayrı ayrı ve farklı usullerle verilmesi gerekiyor olabilir. Kompoze gübrelerde besin maddeleri bir arada olduğundan bu imkansızdır.

Kompoze gübrelerin bu özellikleri göz önünde bulundurularak yararın daha çok olacağının düşünüldüğü hallerde kullanılması uygun olabilmektedir.

Tarlamızdan aldığımız toprak örneklerinin analiz sonuçlarına göre toprağımızda azot ve fosfor yanında potasyum eksikliği de görülüyorsa o zaman içinde azot,fosfor ve potasyum bulunduran kompoze gübreleri kullanmalıyız.

Genellikler kompoze gübreler içinde tek besin maddesi bulunan diğer gübrelerden daha pahalıdır. Bunun sebebi bir çok besin maddesinin bir araya getirilerek içindeki besin maddesi miktarının arttırılmış olmasıdır.

15-15-15 KOMPOZE GÜBRE (%15 N,%15 P,%15 K)

 

İçeriğinde üç ana gıda maddesinin, azot(N),fosfor(P) ve potasyum(K) eşit oranda (100 kilogram gübrede 15 er kilogram azot,fosfor ve potasyum) bulunduğu bu gübrenin içindeki azot genellikle üre(amid) formundadır.

 

Her üç elementin eşit tutulduğu bu gübre özellikle taban gübrelemesinde yaygın şekilde kullanılmaktadır. Bu kompoze gübrenin,mutlaka toprak analizine raporlarına göre kullanılması gereklidir.

 

20-20-0 KOMPOZE GÜBRE (%20 N,%20 P,%0 K)

İkili (azot ve fosfor) karışımından oluşan bir kompoze gübredir. İçeriğinde %20 üre (amid) formunda azot ve %20 oranında fosfor (100 kilogramında 20 kilogram azot ve 20 kilogram fosfor bulunmaktadır.)

 

Hububat ve pamuk başta olmak üzere bir çok bitkide ekim sırasında taban gübresi olarak kullanılır. Verilecek miktarın hesaplanmasında yetiştirilecek bitkinin fosfor ihtiyacı dikkate alınmalıdır. Yeteri kadar verilmezse bitkilerde kök gelişimi zayıf olur. Boy kısa kalır,olgunlaşma gecikir,meyveler dökülür,verim düşer.

 

Her cins toprakta kullanılabilir. Tarlanın iyi hazırlanmış olması etkisini daha da arttırır. Suda erime özelliği yüksek olduğundan ekimden önce veya ekim sırasında tohumla birlikte kullanılır.

İŞLETME GÜBRELERİ

İşletme gübrelerinin hayvan gübresi,yeşil gübre,kemik unu,kan tozu,boynuz ve tırnak tozu gibi çeşitleri vardır.Ancak işletme gübrelerinin içerisinde en çok hayvan gübresi kullanılır. Hayvan gübresi mevsimine göre tarla kenarında en az 3 ay bekletilmelidir.

Ahır Gübresi Nedir?

Ahır hayvanlarının katı dışkıları ile yataklıklarının(saman,ot gibi)artıklarından oluşan karışıma ahır gübresi denir.

Çiftlik gübresinin yapısı,hayvanın yaşı,cinsi,beslenme durumu ve yataklık olarak kullanılan materyalin cinsine bağlı olarak değişir. 1 ton ahır gübresinde ortalama 5.5 kilogram azot,2.5 kilogram fosfor,5.5-6 kilogram potasyum ve diğer önemli besin maddeleri bulunmaktadır.

Faydaları Nelerdir?

Ahır gübrelerinin bitkilerin gelişimi için gerekli besin maddeleri sağlar. Aynı zamanda toprağın yapısını tarıma uygun hale getirir. Toprağın fiziksel,kimyasal ve biyolojik özelliklerini düzenler.

Ahır gübresinin toprağa verilmesi sonucu toprağın su tutma kapasitesi artar. Geçirgenliği olumlu yönde etkilenir. Böylece ahır gübresi,suyun toprak yüzeyinden bağımsızca akmasına,buharlaşmasına ve tarıma elverişli toprakları taşıyıp götürmesine engel olur. Gübreleme ile toprağın tarlada tutulması erozyon tehlikesine karşı tedbir olarak düşünülmelidir.

Ahır gübrelerinin uygulandığı topraklar daha kolay tava gelir ve işlenmesi kolaylaşır. İnce yapılı kumlu toprakların parça bağlılığını gevşetir,hava boşluklarını arttırır ve toprağa bitki gelişimi için uygun bir yapı kazandırır.

Ahır gübrelerinin önemli özelliklerinden biride zengin mikroorganizma kaynağı olmasıdır. Toprakla karıştırılan ahır gübresi topraktaki mikroorganizma sayısını ve etkinliğini arttırır,biyolojik değişimlerin hızlandırılmasını sağlar.

Hayvanlar yedikleri yemeklerdeki besin maddelerinin ancak %45 inden yararlanabilirler yemde bulunan bitki besin maddelerinin yarısından fazlası dışkı ile ahır gübresine geçer. Bu nedenle ahır gübreleri içerdikleri besin maddelerinden dolayı bitki için de zengin bir besin kaynağıdır.

Ahır Gübrelerinin Yararlı Olması Nelere Bağlıdır?

Ahır gübresinin yararlı olabilmesi için,tarla kenarında en az 3 ay,mümkünse 6 ay bekletilmesi gerekmektedir. Gübrenin bitkiye ve toprağa faydalı hale gelebilmesi için bekletme işlemi mutlaka yapılmalıdır.

Ahır gübresinde organik madde ve besin maddeleri kaybını önlemek için,gübre tarlaya serildikten sonra pullukla toprak altına gömülmelidir. Aksi halde gübre tarlada bekletilme süresine bağlı olarak değerinden çok şey kaybeder.

Yeşil Gübre

İşletme gübrelerinden biride yeşil gübredir. Yeşil gübre baklagil cinsi bitkilerden seçilir. Baklagiller havanın azotundan yararlanarak köklerinde azot depolayan ve toprağın azotça zenginleşmesini sağlayan bitkilerdir.

Çiftlik gübresinin bulunamadığı durumlarda toprağa organik madde kazandırmanın diğer bir yöntemi de yeşil gübrelemedir. Yeşil gübre bitkileri fiğ,üçgül,yabani bezelye gibi bitkiler olup sonbaharda ekilir ve ilkbaharda çiçeklenmeden önce biçilerek toprağa karıştırılır.

Bu uygulamaya toprağın organik maddesi az olan yerlerde birkaç yıl üst üste devam edilmelidir. Ayrıca bahçelerdeki yaprak,mısır sapı ve benzerleri gibi maddelerden elde edilecek çürüntüler de  toprak verimliliğini arttırmak için kullanılabilir.

Bu artıkların çürümeleri yani yarayışlı hale geçmeleri çiftlik gübresinde olduğu gibi bazı işlemlerin yapılmasını gerektirir. Çürüntü elde edildikten sonra saçılarak toprağa 5-10 cm derinlikte karıştırılmalıdır.

Detaylı bilgi almak için Keşan Ticaret Borsası’na başvurduğunuz takdirde ziraat mühendislerimiz tarafından bilgi verilecektir.

Tarımda Maya Ekstraktı:

Tarımda Maya Ekstraktı: Toprak Sağlığının ve Ürün Veriminin İyileştirilmesi

Tarımda Maya Ekstraktının Faydaları

Toprak Sağlığının İyileştirilmesi: 

Maya ekstraktı yararlı mikroorganizmaların doğal bir kaynağıdır topraktaki faydalı bakteri ve mantar popülasyonunu artırarak toprak sağlığının iyileştirilmesine yardımcı olur. Bu, toprak yapısının iyileştirilmesine, su tutulmasına ve besin döngüsünün iyileşmesine yol açarak bitkilere fayda sağlar ve mahsul verimini artırır.

Ürün Veriminin Artırılması: 

Maya ekstraktı, nitrojen, fosfor ve potasyum da dahil olmak üzere bitkilerin büyümesi için ihtiyaç duyduğu temel besin maddelerinin kaynağıdır. Çiftçiler, toprağa maya ekstraktı ekleyerek bitkilere güçlü ve sağlıklı büyümeleri için ihtiyaç duydukları besinleri sağlayarak mahsul verimini artırabilir.

Tarımda Maya Ekstraktının Uygulamaları

Toprak Değişikliği: Toprağın sağlığını iyileştirmek ve mahsul verimini artırmak için toprak değişikliği olarak toprağa maya özütü eklenebilir. Toprağa kuru formda veya sıvı süspansiyon halinde uygulanabilir.

Tohum Tedavisi: 

Maya ekstraktı tohum muamelesi olarak kullanılabilir Tohum çimlenmesini ve fide oluşumunu iyileştirmek. Çiftçiler, tohumları maya ekstraktı ile işleyerek başarılı çimlenme ve yerleşme şansını artırabilir, bu da daha güçlü, daha sağlıklı bitkilere ve artan mahsul verimine yol açabilir.

Yaprak Spreyleri: 

Maya ekstraktı, bitkilere gerekli besin maddelerini doğrudan sağlamak için yaprak spreyi olarak da kullanılabilir. Yaprak spreyleri bitkilere ihtiyaç duydukları besinleri sağlamanın hızlı ve etkili bir yoludur ve özellikle kuraklık veya hastalık salgınları gibi stres dönemlerinde faydalı olabilir.

8 paket maya 1 dönüm mısır tarlasına entegre edildiğinde üretim yüzde 30 artıyor. Pancar içinde aynı yöntem geçerli. 

60 gram kuru hamur mayası 40 gr toz şeker 1 litre klorsuz doğal su karıştırılır yaklaşık 1 saat aktive olması beklenir aktive olduktan sonra 4 litre klorsuz su ilave edilir karışım kullanıma hazır bitkiler sulandıktan sonra yapraklarına değdirmeden her köke bir su bardağı kullanılır 

Amino Asit Gübresi

   Amino asitler nitrojen, oksijen, hidrojen ve karbondan meydana gelen, organik yan zincire sahip, proteinlerin yapı taşını oluşturan organik maddelerdir. Hangi canlı olursa olsun bulunması gereken maddelerden biri olan amino asitler, canlıya enerji vermek için oluşurlar. Bir nevi aktivatör olarak çalışan amino asitler, bitkilere de uygulanmaktadır. Gübreyle veya sıvı çözeltilerle uygulandığında bitkideki aktivasyonu arttırır ve bitkilerin daha canlı, daha gür olmalarını sağlar. Amino asit uygulanan bitkilerin enerji düzeyi arttığından, klorofil miktarında artış olur ve bitkinin fotosentez yapma hızı yükselir.
Bitkideki aktivasyonun yükselmesi sadece görüntüsüne değil verdiği ürüne de etki eder. Amino asit uygulanan bitkiler daha gür, daha verimli ürünler verir. Enerji artışından dolayı bitki metabolizması da hızlanacağından, kökün bitkiye ilettiği besin aktarımı daha hızlı ve daha yoğun gerçekleşir. Daha iyi beslenen bitkiler, canlanarak verimli ürünler verirler. Amino asit gübresibitkilerdeki bu gelişimi sağlayan tarımsal ürünlerden biridir. 
Amino asit gübresiyle bitkiler aktivasyonlarında kullandığı enerjiyi koruyabilir ve yapacakları diğer işlemler için daha fazla enerjiyi depolayabilirler. Enerjiyi boşa harcamadan yaptıkları yaşamsal faaliyetler, bitkinin gelişimine katkı sağlar.
Amino Asit Bitki Besleme
Amino Asit Gübre Faydaları
Bitkilerin aşırı ya da düşük sıcaklık, kuraklık, su yetersizliği gibi nedenlerle strese girdiği ve gelişimin yavaşladığı dönemlerde uygulandığında, uyarıcı etkide bulunarak bu olumsuz şartlara karşı dayanma süresini uzatır. Sonbahar-kış dönemlerindeki stres koşullarına (olumsuz iklim ve toprak faktörleri) karşı bitkilerin dayanıklılığını artırır. Böylece bitkiye zaman kazandırarak kısa sürede yeniden canlanmasını ve gelişme faaliyetlerini devam ettirmesini sağlar. Bitkinin kök gelişimini hızlandırarak topraktaki besin maddelerinin bitkiye taşınmasını teşvik eder ve bitkilerin hızlı, sağlıklı ve gür gelişmesini sağlar. Çiçeklenmenin düzgün, meyve sayısı ve kalitesinin yüksek olmasını teşvik eder. Hasat süresini kısaltır, üründe erkencilik sağlar. 
Amino Asit Gübre Nasıl Kullanılır?
Amino asit gübreleri bitkinin daha iyi beslenmesine ve coşmasına yardımcı olsa da unutulmamalıdır ki tek başına besin kaynağı olarak kullanılamazlar. Amino asit gübresi uygulandığında bitkiyi besinlerden ve diğer bakımlardan mahrum ederseniz kötü sonuçlar alabilirsiniz. Belirli maddeler, bitkilerin belirli bölgelerini iyileştirmek için kullanılır. Fosfor ve çinkoyla beslenirse kök kısımları, kalsiyum verilirse dokuları, azot verilirse bitkinin yeşil kısımları güçlenir. Amino asit gübresi uygulanan bitkilerde yükselen enerjinin yanı sıra bitki dokularının iyileştiği de görülmektedir. Daha fazla enerji barındıran hücreler daha fazla çalışarak, bitkinin ihtiyacı olan yararı canlıya vermektedir.
Amino asit gübresi, yüksek oranda organik madde humik fulvik asit ile birlikte azot içeren bitkisel menşeili amino asit çözeltisidir. Çözelti oluşu bitkilerin gübreye daha rahat ulaşması ve hücrelerin amino asidi daha hızlı almasını sağlar. Böylelikle her hücreye ulaşan amino asit, hücrelerin etkinliğini arttırır. Hücrelerin çalışmasına yardım ederken hücre zarının güçlenmesine de yardımcı olur. Böylelikle bitkiler besinler konusunda daha seçici davranabilirler.
Amino asit gübresi, bitkinin büyümesini hızlandırmak, ürün kalitesini yükseltmek ve verimi arttırmak için kullanılması gereken tarım ürünüdür. Düşük nem, yüksek sıcaklık, don ve sel gibi önlenemez doğal afetlerle zarar görecek olan bitkinin stres direncinin, yani dayanıklılığının yükselmesine yol açar. Klorofil üretimi arttığından fotosentez hızı da artar ve bitki daha verimli beslenir. Bitkilerin dengesini ve besin emilimini sağlayan, stoma adı verilen gözenekleri güçlendirerek gaz alışverişini daha kontrollü yapmalarına yardımcı olur. Böylelikle bitki nefes alır ve besin emilimini daha verimli yapar. Amino asit gübresi aynı zamanda bitkilerdeki hormon dengesini ve uyarıcıları düzenler. Büyüme ve gelişme hormonlarını aktif eden amino asit gübresi, bitkilerin sağlıklı büyümesini sağlar. Ayrıca polen doğurganlığını arttırır ve döllenme, meyve oluşumuna etki eder. Amino asit gübresi ile beslenen bitkiler daha sağlıklı döllenmeler verir.
Amino asitler, içlerinde bulunan doğal bileşikler sayesinde sentezlenir. Bitkilere verilecek amino asit gübresi, bitkinin hidrojen, oksijen, karbon ve nitrojen ihtiyacını karşılayacaktır. Canlının gelişmesi için gerekli olan bu bileşikler bitkinin sağlıklı ve hızlı büyümesini sağlar. Amino asit gübrelerinin bitki verimi için temel gerekliliklerden biri olduğu çoğu kişi tarafından bilinir. Özellikle bitkinin büyürken yaşadığı kritik süreçlerde amino asit gübresiyle desteklenmesi, bitkinin canlanmasına ve coşmasına yardımcı olur. Çevresel faktörler de etkili olmak suretiyle stomaları sayesinde amino asidi hücrelerine taşıyan bitkiler, gelişimlerini daha hızlı sürdürür.
Bitkilerin tüm aktivasyonlarını doğrudan veya dolaylı yoldan kontrol eden, etkileyen bu madde, bitki hücrelerindeki enerji üretimini arttırarak daha sağlıklı bitkiler elde etmenize olanak tanır. Bu gübre hem topraktan hem de yapraktan uygulanabilir. Eğer amino asit gübreleri toprağa ilave edilecekse 21 günde bir, yapraktan uygulanacaksa 7 günde bir eklenmelidir. Amino asit gübrelerinin hayvansal, soya, maya kökenli ve tekil olmak üzere 4 çeşidi bulunur. Hayvansal amino asitten üretilen gübre, en aktif amino asitlerden biridir. Ancak bitkiyi bu kadar aktif hale getirmesi bitki için yorucu ve sıkıntılı olabilir. Ayrıca sürekli hızlı çalışan bitki hücreleri daha çabuk yaşlanabilir ve bitki ömrünü kısaltabilir. Bunların yaşanmaması için tavsiye edilen miktar neyse o miktarın dışına çıkılmamalı, bilinçli olunmalıdır.
Soya kökenli amino asitlerde yüksek oranda klor bulunur. Tarımsal faaliyetlerde en çok kullanılan amino asit olan soya kökenli bileşikler bilinçli kullanılmazsa bitkiye zarar verebilir. İçeriğindeki yüksek klordan ötürü bitkinin zarar göreceğini düşünüyorsanız, klor miktarı azaltılmış gübreleri de tercih edebilirsiniz. En başarılı sonuç veren gübrelerden olan soya kökenli amino asitler, sürekli olarak tercih edilmektedir. Maya kökenli amino asitlerin ana kaynağı ekmek mayasıdır. Doğal olduklarından oldukça faydalıdır ancak bununla paralel olarak fiyatları diğerlerine nazaran yüksektir. Tekil amino asit kaynaklı gübreler ise bitkinin ihtiyaç duyduğu bileşikler neyse ona göre hazırlanır. Canlının ihtiyacı olan amino asitler birleştirilip karışım oluşturulur ve bitkiye uygulanır. Böylece bitkinin asıl istediği besinler hücrelerine ulaşır.
Gübreler hem bitkilerin hem de toprakların canlanmasını sağlayan besleyici ürünlerdir. Bu nedenle doğru miktarda doğru şekilde kullanılmalılar ki bitki için en yararlı olan hareket gerçekleşebilsin. Humik fulvik asit içeren bu gübreler, doğal bileşikleri sayesinde bitkiye zarar vermeden güçlenmesine yardımı olur. Gelişim sürecinin iyi yönde kısalması ve verimin artmasını sağlayan amino asit gübreleri, yapraktan, kökten veya topraktan uygulanabilir. Her ürünün içerdiği oran ve uygulama alanı farklı olduğundan, kullanacağınız amino asit gübrelerinin kullanım talimatlarını gözden geçirmelisiniz.
Bitkideki yararlı hormonları uyararak aktif hale getiren, canlanmasını sağlayan amino asit gübreleri, yapraktan uygulandığında bir veya iki haftalık rutinlerde uygulanabilir. Eğer damla sulama yöntemi
kullanılıyorsa, bitkinin yapraklarına haftada bir takviye yapmak gerekir. Normal bir takviye yapılacaksa yaprakların 2 haftada bir gübrelenmesi yeterli olacaktır. Kökten yapılan uygulamalarda da süreç yapraklarla aynı ilerler.
Amino asit gübresini topraktan vermek, daha etkili sonuçlar almanızı sağlayabilir. Eğer topraktan takviye veriyorsanız, 21 günde bir bitkiye gübre vermelisiniz. Toprağa işlenen amino asit gübreleri toprağı iyileştirecek ve verimli hale getirecektir. Bitki kökleri besin alırken amino asit bileşiklerini de hücrelerine aktaracağından, gübrelemeden daha hızlı ve etkili sonuçlar alınabilir.
Domates-Biber Patlıcan-Hıyar, 
Karpuz-Kavun-Kabak ,Patates-Havuç, Soğan-Sarımsak bitkilerinde 
Yapraktan İlk çıkıştan ya da fide dikiminden 
10-15 gün sonra başlanarak hasat 
sonuna kadar dekara 100 litre suyla 150 gram  
Damla sulama ile 450 gram verilir.
Buğday-Arpa-Çeltik bitkilerinde Yapraktan: Kardeşlenme başlangıcında ve erken 
çiçek döneminde 100 gram dekara verilir
Bitki üzerine aminoasit ilaçlaması yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar;
• Aminoasit püskürtme yani ilaçlama sabahın erken saatlerinde yapılmalıdır
• Kalsiyum ve kükürt içeren bileşikleri mineral yağlarla karıştırmaktan kaçının.
• Kök ve sürgün gelişimini artırmak için kritik büyüme dönemlerinin başında amino asit ilaçlamaları yapılmalıdır.
• İlaçlanan bitkiler fosfor noksanlığına maruz bırakılmamalıdır.
• Amino asitlerin kullanılması durumunda, element eksikliğinin ilaçlamadan önce giderilmesi tercih edilir.

Bitkilerden Sıvı Gübre yapımı

100 litreli bdon yada varil

Araziden tlanan yeşil otlar 

Bol miktara hamurmayası

Bir bardak pekmez yada şeker

Bir subardagı laktik asit

Otları parçalayarak bidona dolduun

10 cm de bir mayalayın

Yarıya geline laktikasit vepekmez 

Karışımında ekleyin

Tamamen dolduktan sonra kalan laktik asidide ekleyin 

Kapagını hava amayacak şekilde kaayiiın

40 gün sonra gübre tamam

Leonarditten humik asit yapımı

Su : 100 Litre
Leonardit : 25 Kg
Potasyum Hidroksit : 1.2 Kg
NASIL YAPILIR
100 Litre suyu önce 50 dereceye kadar ısıtınız.
50 dereceye geldiğinde ısı vermeyi durdurup,
25 kg Toz Leonarditi suya döküp karıştırın.
Akabinde 1,5 Kg Potasyum Hidroksiti suya yavaş yavaş ekleyini.
Ekleme işlemini dikkatlice yavaş yapmanız gerekiyor sıçramalar olabilir.
Su sıcaklıgını ısı vermeden olabildiğince korumaya çalışın.
24 saat sonra Sıvı Hümik Asitiniz hazır olacaktır.
Bu süreçte karıştırabildiğiniz kadar karıştırmanız süreci hızlandıracaktır.
Potasyum hidroksit tarımda asidik toprakların pH derecesini dengelemek alkalik yapmak amacıyla sıkça kullanılır.
70 Derece 10 Litre sıcaksu
Tahıllarda;
Ekim yada dikim öncesinde 20-30 lt. suya 2-6 kg arası karışım yapılarak 10-15 cm toprak derinliğine püskürtülerek verilebilir.
100 kg. tohum, en az 1 gece önceden; 1-2 lt. arası humik asitle yüzeyleri kaplanıp; güneş altında kurutulduktan sonra ekim yapılabilir.
Damla sulamada, dekara 1 ton suya max 500 gr karıştırılarak gelişim döneminin başında 2 kere; yağmurlama sulama ise 2-4 lt. arası humik asit ilk 30 dakikada verilerek bitki yüzeyinden akarak toprağa karışması sağlanır.
Tütün, pamuk, şeker pancarı, çay gibi endüstri bitkilerinde;
Ekim yada dikim öncesinde 20-30 lt. suya 4-8 kg arası karışım yapılarak 10-15 cm toprak derinliğine püskürtülerek verilebilir.
100 kg. tohum,en az 1 gece önceden; 1-2 lt. arası humik asitle yüzeyleri kaplanıp; kurutulduktan sora ekim yapılabilir.
Damla sulamada, dekara 1 ton suya max 500 gr karıştırılarak gelişim döneminin başında 2 kere ve çiçeklenme dönemi öncesi; yağmurlama sulama ise 4-8 lt. arası humik asit ilk 30 dakikada verilerek bitki yüzeyinden akarak toprağa karışması sağlanır.
Bağda; 
Erken ilkbaharda yada gözler uyanmadan asma yada omca başına 25-75 gr humik asit 5 katı su ile sulandırılarak omcaların dibine verilir.
Damla sulamada, yukarıda belirtilen oran asma ve omca başına 2-3 defada verilir.
Patateste Humik Asit Kullanımı
Ekilecek olan patatesin çeşidine göre ortalama 120-150 gün arasında gelişme süresine sahip olan patates; yumru irileşme döneminde en yoğun bitki besin maddesi tüketimini yapar.
Patates gelişme döneminde sırasıyla en yoğun olarak, potasyum, azot, fosfor, kalsiyum, magnezyum, kükürt ve çinko besin maddelerini tüketir.
Patatesde taban ve üst gübreleme yapılır. Yapılan toprak analizi sonuçlarına göre taban gübresi olarak; amonyum sülfat (şeker gübresi), triple super fosfat (Tsp), diamonyum fosfat (Dap), potasyum sülfat, yada çinko katkılı kompoze 15-15-15 veya 20-20-0 gübreler kullanılabilir.
Taban gübresi uygulama sırasında toprak hazırlamada humik asitler kullanılabilir.
Üst gübrelemede ise, daha sık gübreleme programı tavsiye edilir. Patates yetiştiriciliğinde çoğunlukla yağmurlama sulama sistemleri kullanıldığından, bu sistem ile verilebilecek olan gübrelerin kullanılması önemlidir.
Yine yapılan toprak analizi sonuçlarına göre, amonyum sülfat, üre, amonyum nitrat, potasyum nitrat, kalsiyum nitratlı gübreler üst gübrede uygulanır. Yapılan bu üst gübreleme programı içinde yine humik asitlerkullanılabilir.
Toprak düzenleyici olarak kullanılan ve organik yapıda olan humik asitler, bitki tarafından bu besinlerin daha iyi alınmasını ve bitkinin daha iyi su tutmasını sağlayarak patates üretiminde verim artışını teşvik eder.
Kullanılan humik asitler sayesinde gübrelerden optimum fayda sağlanması, gübre tüketiminde tasarrufuda sağlar.
Seralarda ve sebzelerde;
Ekim yada dikim öncesinde 20-40 lt. suya 4-12 kg arası karışım yapılarak 10-15 cm toprak derinliğine püskürtülerek verilebilir.
100 kg. tohum,en az 1 gece önceden; 1-2 lt. arası humik asitle yüzeyleri kaplanıp; güneş altında kurutulduktan sonra ekim yapılabilir.
Damla sulamada, dekara 1 ton suya max 500 gr karıştırılarak gelişim dönemi öncesi ve çiçeklenme dönemi öncesi 2-3 defa; yağmurlama sulama ise 4-12 lt. arası humik asit ilk 30 dakikada verilerek bitki yüzeyinden akarak toprağa karışması sağlanır.
Fide dikimlerinde ise, fidelerin kökleri 100 lt suya uygulanan 500 gr lik humik asit solüsyonuna batırılma sonrasında dikim işlemi yapılır.

2,5 KG kaliteli lonardit 40-50 humik flovik olmalı

150 Gr Potasyum Hidrooksik Kostik

Sıcak suyun içine lonarditi at uzunca bir sure karıştır ardından 150 Gr potasyum hidroksiti ilave et buharınıiçine çekmeden bir müddet daha karıştır soguyunca süz işlem tamam